Przede wszystkim musimy zastrzec, że nie jest to żadna praca naukowa. Nie posiadamy odpowiedniej wiedzy, ani takich ambicji. To jedynie proste zestawienie statystyczne. Nie odpowiadamy w nim na pytanie
DLACZEGO nadawano dzieciom takie imiona. Tu pomogłaby zapewne szczegółowa analiza - w tym porównanie dat z kalendarza. Dla części imion istnieje na pewno związek między datą urodzenia czy chrztu dziecka, a dniem w kalendarzu poświęconym jakiemuś popularnemu świętemu. To już temat dla poważnej pracy naukowej, a nie artykułu na amatorską stronę internetową.
Celem niniejszego zestawienia jest tylko pokazanie
JAKIE dziecięce imiona były popularne w połowie XIX wieku w parafii rzymskokatolickiej Olejów..
Bazą wyjściową były kopie archiwaliów znajdujące się w posiadaniu administratorów strony "Olejów na Podolu". Są to różne egzemplarze "Copiae Librorum Natorum Capellania localis rit. lat. Olejoviensis cum incorporatis pagus Beremowce, Bzowica, Harbuzów, Hukałowce, Łopuszany, Manajów, Moniłówka" (tzw. kopie dla kurii) z różnych lat. Mamy tych roczników 15 (kompletnych) z przedziału lat 1850-1865 (bez rocznika 1858, który się nie zachował)..
Pomysł stworzenia tych artykułów pojawił się w październiku 2011 roku, w czasie inwentaryzacji dużej partii archiwaliów, podarowanych stronie przez naszych Dobrodziejów. Mamy nadzieję, że ten materiał o dawnym imiennictwie będzie interesującą lekturą dla naszych Czytelników i Gości, także tych nie powiązanych z okolicami Olejowa czy Trościańca.
Zastanawiająca jest wyraźna dysproporcja w ilości dziewczynek i chłopców. Dziewczynek w ogólnym podliczeniu było mniej niż chłopców. Początkowo, gdy zaczynaliśmy pracę od imion z Trościańca Wielkiego, wydawało nam się, że to jakiś efekt małżeństw mieszanych, w których synowie przyjmowali wiarę ojców, a dziewczynki wiarę matek. I że te brakujące dziewczęta odnalazłyby się w księgach greckokatolickich. Ale to samo zjawisko występowało też w Olejowie, jednocześnie w księgach rzymsko- i grecko-katolickich. Więc to jakaś ogólna tendencja, której już nie potrafimy wytłumaczyć.
W Olejowie istniała duża różnorodność imion, co zobaczycie na wykresie. Bez porównania np. z Trościańcem Wielkim, gdzie połowa wszystkich urodzonych dziewczynek nosiła imię Maria / Marianna, Anna albo Katarzyna. Nie wiemy skąd się to brało - być może olejowscy księża byli bardziej otwarci na różnorodność imion. No i pewnie jakiś w tym udział miał dwór i oficjaliści hrabiowscy - zwykli ludzie też mogli się na nich wzorować.
Warto tu jeszcze wspomnieć o imionach Maria / Marianna. Dla nas obecnie są to dwa różne imiona. Ale w XIX-wiecznych księgach kościelnych traktowano je zamiennie. Np. to samo dziecko w księdze chrztów zapisano jako Marianna, a w księdze zgonów czy ślubów jako Maria. Lub na odwrót - Maria z księgi chrztów w innych zapisach zamieniała się w Mariannę. Często nawet w późniejszych latach, gdy dziewczyna sama zostawała matką, przy chrzcie kolejnych dzieci, jej imię zapisywano raz jako Maria, raz jako Marianna. Z tych powodów zdecydowaliśmy się połączyć te dwa imiona razem.
Podobna sytuacja istniała przy imieniu Prakseda / Paraskewa. W księgach rzymskokatolickich dla tych samych osób stosowano te imiona zamiennie. Nie znając jednak dobrze realiów grecko-katolickich, zdecydowaliśmy się tych imion nie łączyć.
Zapraszamy do lektury. I w imieniu strony "Olejów na Podolu" bardzo dziękujemy Ofiarodawcom tych archiwaliów. Naszym Dobrodziejom i Przyjaciołom projektu, od których otrzymaliśmy kopie ksiąg kościelnych.
Imiona ochrzczonych dzieci wyznania rzymsko-katolickiego
z całej parafii Olejów w latach 1850-1865
część 1 - imiona chłopców
Część druga z imionami dziewczynek jest tutaj
Dysponujemy danymi z 540 urodzeń dzieci z lat 1850-1865 (15 kompletnych roczników). Wśród nich było 293 chłopców i 247 dziewczynek. Wynika z tego, że chłopcy stanowili 54% wszystkich dzieci, a dziewczynki 46%.
wykres nr 1
Proporcje obu płci w poszczególnych latach
(kliknij, żeby powiększyć)
Poniższa tabela pokazuje, jakie imiona były nadawane chłopcom. Uszeregowaliśmy je według częstotliwości występowania. Na samym końcu tabeli wymieniono także chłopców bez imienia, urodzonych martwych.
IMIĘ POLSKIE: | ŁAC. | RAZEM: |
Jan | Joannes | 42 |
Józef | Josephus | 38 |
Franciszek | Franciscus | 26 |
Michał | Michael | 18 |
Ignacy | Ignatius | 12 |
Andrzej | Andreas | 11 |
Karol | Carolus | 11 |
Kazimierz | Casimirus | 11 |
Stanisław | Stanislaus | 11 |
Tomasz | Thomas | 10 |
Antoni | Antonius | 9 |
Jakub | Jacobus | 9 |
Wawrzyniec | Laurentius | 9 |
Władysław | Ladislaus / Vladislaus | 9 |
Błażej | Blasius | 8 |
Paweł | Paulus | 8 |
Wojciech | Adalbertus | 8 |
Feliks | Felix | 7 |
Marcin | Martinus | 7 |
Mikołaj | Nicolaus | 7 |
Łukasz | Lucas | 6 |
Maciej | Mathias | 6 |
Wincenty | Vincentius | 6 |
Grzegorz | Gregorius | 5 |
Marian | Marianus | 5 |
Mateusz | Mathaeus | 5 |
Piotr | Petrus | 5 |
Tadeusz | Thaddaeus | 5 |
Fabian | Fabianus | 4 |
Filip | Philippus | 4 |
Jacek | Hyacinthus | 4 |
Kacper | Gasparus | 4 |
Kajetan | Cajetanus | 4 |
Leon | Leon / Leo | 4 |
Sebastian | Sebastianus | 4 |
Adam | Adamus | 3 |
Aleksander | Alexander | 3 |
Augustyn | Augustinus | 3 |
Hieronim | Hieronymus | 3 |
Julian | Julianus | 2 |
Ludwik | Ludovicus | 2 |
Stefan / Szczepan | Stephanus | 2 |
Szymon | Simeon | 2 |
Zygmunt | Sigismundus | 2 |
Adolf | Adolphus | 1 |
Alojzy | Alojsius | 1 |
Bazyli | Basilius | 1 |
Bronisław | Bronislaus | 1 |
Ferdynand | Ferdinandus | 1 |
Florian | Florian | 1 |
Gabriel | Gabriel | 1 |
Izydor | Isidorus | 1 |
Joachim | Joachimus | 1 |
Juliusz | Julius | 1 |
Klemens | Clemens | 1 |
Marek | Marcus | 1 |
Mieczysław | Miecislaus | 1 |
Roman | Romanus | 1 |
Rudolf | Rudolphus | 1 |
Wacław | Venceslaus | 1 |
Walenty | Valentinus | 1 |
Wiktor | Victor | 1 |
Witalis | Vitalis | 1 |
Zdzisław | Zdislaus | 1 |
bez imienia (urodzeni martwi) | 1 |
OGÓŁEM: | 385 |
Kolejny wykres pokazuje procentowy udział poszczególnych imion (czyli, mówiąc w dużym uproszczeniu "popularność" danego imienia) w naszym zbiorze danych. Tu już nie uwzględnialiśmy dzieci bezimiennych - czyli urodzonych martwych - bo te żadnego imienia nie posiadały. Dla większej czytelności wykresu rzadziej występujące imiona (poniżej 2%) przedstawiono łącznie jako "pozostałe imiona".
wykres nr 2
Najczęściej nadawane imiona męskie
(kliknij, żeby powiększyć)
Poniżej przedstawiamy, jakie imiona nadawano dzieciom w poszczególnych latach:
1850
20 dzieci, w tym 11 chłopców:
Jan - 4
Franciszek - 2
Andrzej - 1
Ignacy - 1
Jakub - 1
Michał - 1
Tomasz - 1
1851
43 dzieci, w tym 26 chłopców:
Jan - 3
Błażej - 2
Franciszek - 2
Leon - 2
Wincenty - 2
Andrzej - 1
Feliks - 1
Filip - 1
Grzegorz - 1
Ignacy - 1
Jakub - 1
Józef - 1
Juliusz - 1
Kacper - 1
Karol - 1
Marian - 1
Michał Juliusz - 1
Paweł - 1
Stanisław - 1
Zygmunt Teofil Piotr - 1
1852
48 dzieci, w tym 28 chłopców:
Karol - 4 (w tym Karol Franciszek i Karol Henryk)
Franciszek - 3 (w tym Franciszek de Paula)
Adam - 2
Jacek - 2
Tomasz - 2
Wawrzyniec - 2
Andrzej - 1
Bronisław - 1
Fabian - 1
Jan - 1
Kazimierz - 1
Ludwik - 1
Maciej - 1
Marian - 1
Mateusz - 1
Sebastian - 1
Stanisław - 1
Wincenty a Paulo - 1
Władysław - 1
1853
48 dzieci, w tym 23 chłopców:
Ignacy - 3
Jan - 3
Józef - 3 (w tym Józef Adam)
Franciszek - 2
Władysław - 2
Błażej - 1
Hieronim - 1
Leon - 1
Michał - 1
Mikołaj - 1
Paweł - 1
Stanisław - 1
Stefan - 1
Wacław - 1
Wiktor - 1
1854
36 dzieci, w tym 14 chłopców:
Franciszek - 2 (w tym Franciszek Ksawery)
Łukasz - 2
Aleksander Wiktor - 1
Hieronim - 1
Jakub - 1
Jan - 1
Kazimierz - 1
Marcin - 1
Mateusz - 1
Sebastian - 1
Stanisław - 1
Wincenty - 1
1855
37 dzieci, w tym 19 chłopców:
Jan - 2
Kacper - 2
Adam - 1
Adolf Edward - 1
Andrzej - 1
Antoni - 1
Błażej - 1
Feliks - 1
Franciszek - 1
Jacek - 1
Jakub - 1
Karol - 1
Piotr - 1
Szymon - 1
Tadeusz - 1
Wincenty - 1
Władysław Kazimierz - 1
1856
52 dzieci, w tym 33 chłopców:
Franciszek - 4 (w tym 2 Franciszek Ksawery)
Kajetan - 3
Stanisław - 3 (w tym Stanisław Kostka)
Błażej - 2
Marcin - 2
Mateusz - 2
Tomasz - 2
Aleksander - 1
Feliks - 1
Filip - 1
Grzegorz - 1
Ignacy - 1
Jacek - 1
Jan - 1
Józef - 1
Julian - 1
Kacper - 1
Kazimierz - 1
Mikołaj - 1
Walenty - 1
Władysław - 1
Wojciech - 1
1857
35 dzieci, w tym 18 chłopców:
Franciszek - 2
Ignacy - 2
Tomasz - 2
Błażej - 1
Grzegorz - 1
Hieronim - 1
Izydor - 1
Józef - 1
Kazimierz - 1
Łukasz - 1
Marian - 1
Szymon - 1
Tadeusz - 1
Władysław - 1
Wojciech - 1
1859
55 dzieci, w tym 27 chłopców:
Jan - 3
Fabian - 2
Paweł - 2
Andrzej - 1
Bazyli - 1
Błażej - 1
Ferdynand - 1
Filip - 1
Gabriel - 1
Jakub - 1
Joachim - 1
Kazimierz Aleksander Juliusz - 1
Maciej - 1
Michał - 1
Mikołaj - 1
Piotr - 1
Sebastian - 1
Tomasz - 1
Wawrzyniec - 1
Wincenty - 1
Władysław - 1
Zygmunt - 1
oraz 1 bezimienny chłopiec, urodzony martwy
1860
53 dzieci, w tym 31 chłopców:
Jan - 5
Józef - 3
Michał - 3
Ignacy - 2
Maciej - 2
Aleksander Ludwik - 1
Andrzej - 1
Augustyn - 1
Fabian - 1
Filip - 1
Franciszek - 1
Grzegorz - 1
Kajetan - 1
Kazimierz - 1
Łukasz - 1
Marek - 1
Marian - 1
Mikołaj - 1
Sebastian - 1
Tomasz - 1
Wawrzyniec - 1
1861
56 dzieci, w tym 30 chłopców:
Józef - 6
Franciszek - 4 (w tym Franciszek Bronisław i Franciszek Ksawery)
Jan - 3
Michał - 3
Marcin - 2
Grzegorz - 1
Ignacy - 1
Karol - 1
Kazimierz - 1
Łukasz - 1
Maciej - 1
Mieczysław Bronisław - 1
Paweł - 1
Piotr - 1
Roman - 1
Rudolf - 1
Wojciech - 1
1862
57 dzieci, w tym 33 chłopców:
Józef - 7 (w tym Józef Marian)
Antoni - 3 (w tym Antoni Aleksander)
Jan - 3 (w tym Jan Kanty)
Karol - 2
Marcin - 2
Wojciech - 2
Alojzy Paweł - 1
Andrzej - 1
Augustyn - 1
Feliks Szymon - 1
Florian - 1
Kazimierz - 1
Klemens - 1
Leon - 1
Maciej - 1
Michał - 1
Mikołaj - 1
Tadeusz Edmund - 1
Władysław - 1
Zdzisław Franciszek Fabian - 1
1863
48 dzieci, w tym 23 chłopców:
Jan - 4
Michał - 3
Andrzej - 2
Jakub - 2
Józef - 2 (w tym Józef Władysław)
Wojciech - 2
Antoni Kazimierz - 1
Kazimierz - 1
Mikołaj - 1
Paweł - 1
Tadeusz - 1
Wawrzyniec - 1
Witalis Ludwik - 1
Władysław - 1
1864
66 dzieci, w tym 38 chłopców:
Józef - 9
Jan - 5 (w tym Jan Józef, Jan Baptysta i Jan Konst.)
Michał - 3
Antoni - 2
Franciszek - 2
Piotr - 2
Stanisław - 2 (w tym Stanisław Włodzimierz)
Wawrzyniec - 2
Augustyn - 1
Feliks - 1
Jakub - 1
Julian Antoni - 1
Karol - 1
Kazimierz - 1
Marian Romuald - 1
Mateusz - 1
Stefan - 1
Tadeusz Bolesław - 1
Tomasz - 1
1865
59 dzieci, w tym 31 chłopców:
Józef - 5
Jan - 4 (w tym Jan Baptysta i Jan Od Krzyża)
Andrzej - 2
Antoni - 2
Feliks - 2
Paweł - 2 (w tym Paweł Eremit.)
Stanisław - 2 (w tym Stanisław Włodzimierz)
Wawrzyniec - 2
Franciszek - 1
Ignacy - 1
Jakub - 1
Karol - 1
Kazimierz - 1
Ludwik - 1
Łukasz - 1
Michał - 1
Mikołaj - 1
Wojciech - 1