[żródło: Akt intromisji Macieja Smarzewskiego, Mikołaja Wyszomirskiego i Jędrzeja Targowskiego w poszczególne części wsi Hukałowce i opisanie granic tej wsi [1802]
Jest to łącznie 12 stron rękopisu. Z czego siedem pierwszych - właściwy akt intromisji - zostało spisanych po łacinie. Niestety, to dla nas jeszcze "za głęboka woda" W przeciwieństwie do łaciny z ksiąg kościelnych. gdzie już umiemy się w miarę sprawnie poruszać, tu mamy do czynienia z łaciną prawniczą. Mnóstwo nieznanych pojęć, do tego jeszcze rożne barbaryzmy pana pisarza, dodatkowo utrudniające tłumaczenie. Łaciński tekst został więc na razie odłożony "ad acta". Mamy jednak nadzieję kiedyś do niego wrócić. A na razie włączamy do zasobów naszej strony internetowej tylko część w języku polskim - opisanie granic.
Zwracamy uwagę na wiele ciekawych informacji - w tym np. nazwy własne pól, wzgórz, lasów i innych obiektów w Hukałowcach. Np. Uroczysko Dworzysko zwane. Prawdopodobnie jest to centrum pierwotnej osady Hukałowce, zniszczonej w czasie najazdu Tatarów w XVI lub XVII wieku. I musiało stać się w tym miejscu coś złego, co odstraszyło ludzi, skoro potem odbudowano wieś w innym miejscu, a teren dawnego dworu zamienił się w uroczysko.. Być może następni osadnicy trafili tutaj na jakieś niepogrzebane szczątki ludzkie.
Dla wygody współczesnego Czytelnika większość tekstu zamieszczamy we współczesnej pisowni i ortografii. W oryginale ówczesny skryba popełnił zresztą wiele błędów ortograficznych - np. notorycznie pisząc "puł", "pułnoc" itp.
W kilku miejscach atrament wyblakł. Symbolem (?) są zaznaczone słabo czytelne fragmenty, których transkrypcji nie jesteśmy w 100% pewni.
Bardzo dziękujemy Pani, której przodkowie wywodzą się z wioski Milno, za umożliwienie nam dostępu do tych dokumentów.
Opisanie Granic
Gruntów Dziedzicznych Urodzonych Macieja Smarzewskiego, Mikołaja Wyszomirskiego, tudzież Jędrzeja Targowskiego we Wsi Hukałowcach w Cyrkule Złoczowskim leżącej - w porządku Intromissyi pod dniem 27mego Kwietnia [1]802 pod W-5855 na rzecz pomienionych Dziedziców nakazanej - przez Urząd Komorniczy Cyrkułu Złoczowskiego, wraz z wyznaczonym Sądowym do tego Geometrą uczynione.
1. Opisanie Gruntów wspólnych Macieja Smarzewskiego i Mikołaja Wyszomirskiego - stosownie do Mapy przy akcie Intromissyi zrobionej, której Litery oznaczające porządek Pól i Ogrodów, również i przy opisie położone zostają.
1. Część Ostolszczyzna zwana Ogrodów.
Mapa huius sortis allegat sub 1..
Co do Ogrodów tej Części, tych znajduje się trzy, dwa mniejszych a jeden większy, pierwsze dwa literami A.A. znaczone należą do Macieja Smarzewskiego, drugi pod literą B. do Mikołaja Wyszomirskiego. Co do reszty Pól te wszędy przez pół używane zostają.
Opis ogrodów.
A.A. Ogrody dwa pod temi literami z całym zabudowaniem do Macieja Smarzewskiego należące, leżą po jednej i drugiej stronie drogi z Hukałowiec do Perepelnik idącej, z tych jeden przy Gumnie zostający wyciąga się aż do miedzy Iwana Swity poddanego Hukałowieckiego - drugi zaś do Pastwiska Gromadzkiego.
B. Ogród Mikołaja Wyszomirskiego z całym zabudowaniem, ten również jednym bokiem przypiera do pomienionej drogi z Hukałowiec do Perepelnik idącej obok której z drugiej strony znajduje się ogród Targowskiego, z drugiej zaś strony przypiera do miedzy Tomka Woyciszynego poddanego Hukałowieckiego.
Pola wspólne.
C. Pastewnik we Wsi na północ leżący, rozciąga się długością od Grobelki Sawka Janiszewskiego aż do
Pastwiska Gromadzkiego, szerokością zaś od Uboczy na której Sośnina znajduje się aż do drogi wyż zmiankowanej za którą znajduje się Ogród Smarzewskiego.
D. Pole orne
Jawne czyli
Wyterebki zwane na północ leżące, długością swoją zostaje między drogą z Łopuszan do Złoczowa idącą i
Laskiem Gajek zwanym, szerokością zaś między
Pustką Dworską i drogą z Łopuszan do Olejowa idącą. Tutaj znajduje się Kontrowers na Sążni 1479 z strony Dominium Olejowskie i nadoranie pustki na tyleż Sążni. Używanie jednak przy Macieju Smarzewskim i Mikołaju Wyszomirskim, jako od dawna, i teraz przyznane zostało.
E. Pole orne
za Laskiem zwane, a na południe położone, długością swoją rozciągają się od Krzaków Dworskich aż do
Krzaków Popowskich zwanych przy których poprzek tego Pola idzie droga z Olejowa do Łopuszan, szerokością zaś od miedzy Fedka Janiszewskiego poddanego Hukałowieckiego, aż do miedzy Olexa Palamarzowego.
F. Niwa
na Łaniskach zwana na zachód letni położona, na której w długości idąc znajdują się dwa kawałki Sianożęci a na tych wyrosłe Drzewa, tudzież dwa kawałki pól ornych - poczyna się od drogi z Perepelnik do Jarosławczyka idącej za którą(?) Granica Perepelnicka i ciągnie się długością aż do miedzy Jacka Kowalowego - szerokością zaś rozciąga się od miedzy Targowskiego aż do miedzy Gruszków Hukałowieckich poddanych.
G. Pole orne
na Glinkach lub
Osiczynie zwane na południe leżące długością swoją rozciąga się od Niwy Stefana Tracza aż do Niwy Semka Janiszewskiego, szerokością zaś, jednym bokiem do drogi z Łopuszan do Wołczkowiec idącej, a drugim do miedzy Maćka Grabasa przypiera.
H. Pole orne w Łaniskach na południe leżące, jednym końcem do Granicy Wołczkowickiej przy której droga z Jarosławic do Perepelnik idzie, drugim zaś wzdłuż do Niwy Maćka Grabasa przypiera, szerokością zaś swoją leży między miedzami Wasyla Procyka i Jacka Kowalowego.
I. Pole orne
na Łaniskach na zachód niedaleko
Krzyża Jarosławickiego na granicy przy drodze z Jarosławic do Perepelnik idącej stojącego, w bliskości dwóch Granic Wołczkowickiej i Jarosławickiej, jednym końcem do tejże drogi Perepelnickiej, drugim do Niwy Maćka Grabasa przypiera, szerokością zaś od miedzy Iwana Swity, do miedzy Jaśka Groszka rozciąga się.
K. Pole
Brzezowa na wschód letni położone, końcem jednym do drogi Moniłowieckiej, drugim do pól Moniłowieckich przypiera, leży zaś między miedzą Jaśka Groszka a z drugiego boku Sianożęcią Dworską Olejowską.
L.
Sianożęć Brzozowa czyli
w Toustym zwana, w jednym końcu kończy się równo z Polem Brzozowa zwanym, w drugim zaś także przypira do Pól Moniłówki - szerokością z jednego boku do Pola Brzezowy a drugiego od Granicy Olejowskiej ciągnie się.
M. Pole orne
na Poprzeczkach na wschód letni, leży między miedzami Maćka Grabasa i Pól Moniłówki, końcem zaś jednym przypiera do miedzy Jacka Kowalowego a drugim do Pól Jarosławickich.
N. Pole
na Krzywym Garbie - na południe leżące leży między miedzami Fedka Janiszewskiego i Maćka Grabasa, rogiem końca jednego do drogi z Hukałowiec do Jezierny idącej, a drugim za drogę do Jarosławic idącą wyciąga się i przypiera do Pól Hukałowieckich.
O. Pole orne
na Biłkowskim na północ leżące - leży między miedzami Jaśka Groszka i Iwana Swity, jednym końcem ku laskowi
Lipnik zwanemu, drugim ku polom
u Kamienia zwanym rozciąga się.
P. Pole orne
na Klinie albo
u Kamienia ku zachodowi zaczyna się przy granicy Jarosławieckiej między miedzami Michała Mielnika i Fedka Janiszewskiego
2. Pole
u Kamienia albo
u Jeziora zwane na południe leżące, szerokością zostaje między miedzami Matwija Sagana i Olexy Boykowego.
S. Pole orne
na Glinie albo
Średni Garb zwane na północ leżące rozciąga się długością do Pól Hukałowieckich, szerokością zaś między miedzami Jędrzeja Targowskiego i Jaśka Groszka poddanego Hukałowieckiego.
R. Pole
na Wyrkach zwane na południe leżące, leży między miedzami Maćka Grabasa i Fedka Janiszewskiego, końcem zaś jednym do drogi Moniłowieckiej, drugim do pól Hukałowiec przypiera.
T. Pod tą literą zawiera się
lasek Ostolszczyzna zwany któren całkiem w Kontrowersie zostaje a przeto do tego Intromissya uskuteczniona nie jest.
2. Opisanie Gruntów Jędrzeja Targowskiego.
Część Korabiowszczyzna i Ostojszczyzna zwana. -
Mapa huius allegatus sub 2/2
A. Ogród w
Uroczysku Dworzysko zwanym na uboczy koło ogrodu Wyszomirskiego, między któremi idzie droga z Jezierny do Hukałowiec blisko zabudowania Wawrzka Pobereznika, ciągnie się aż do Niwy Maćka Grabasa, z drugiej zaś strony ku paskowi gdzie lasek zaczyna się a tam oddział zostaje ogrodu od ogrodów poddanych trzech pomienionego Jędrzeja Targowskiego.
B.
Sianożęć Lewada poczyna się od Grobelki przy drodze idącej do Moniłówki ze wsi Hukałowce i ciągnie się wszerz aż do
Lasku Korabiowszczyzna zwanego, w jednym zaś końcu długości poczyna się przy Ogrodzie na uboczy wyżej sytuowanej a kończy się przy rowie lasku dworskiego.
C.
Pastwisko na Lewadzie, leży na wschód letni za ogrodem i ciągnie się równie aż do lasku Korabiowszczyzna zwanego.
D.
Lasek Korabiowszczyzna zwany ten chociaż w pomierze znajduje się, jednak że użytek jego całkiem i dziedzictwo zakwestionowane przez Dominium Olejowskie przeto obiekt ani opisu ani Intromissyi nie stanowił.
E. Niwa zwana
za Laskiem na południe sytuowana a między gruntami Hukałowieckimi leżąca, zaczyna się przy miedzy Popa Hukałowieckiego po jednej a drugiej stronie Pańka Beikowego i przypiera aż do
Lasku Hukałowieckiego, przez tą Niwę idzie droga z Hukałowiec do Złoczowa.
F. Pole orne
Biłkowska zwane na północ sytuowane poczyna się od dawnego
lasku Lipniku i ciągnie się między miedzami Fedka Szewcowego i Tomka Grabasa na której niwie poprzek idzie droga jedna z Hukałowiec do Złoczowa i druga z Łopuszny do Złoczowa.
G. Niwa
Menka(?)
(- Męka?) zwana na południe sytuowana przypiera jednym końcem do gruntów
na Biłkowskim, drugim do Gruntów Jarosławickich między miedzami Fedka Szewcowego i Matwija Sagana poddanych Hukałowieckich.
H. Pole orne
Jawne zwane na północ sytuowane zaczyna się przy drodze z Jezierny do Hukałowiec idącej i ciągnie się w swej długości wskroś(?) po(?) przy(?) tej(?) drodze, po drugim boku tej niwy, miedze Demka Borsuka, Pańka Beikowego, Błażka Maćkowego.
J. Niwa
Poprzyczki albu
Humniska zwana ku północy sytuowana ciągnie się poprzez drogę z Hukałowiec do Moniłówki idącą po jednej stronie a po drugiej miedzy Iwana Palamarza i Matwija Sagana.
K. Pole
w Żłobach zwane, na wschód od Gruntów Moniłowieckich zaczyna się a końcem drugim do Gruntów Jarosławickich na zachód przypiera, cała ta niwa ku uboczy przy miedzach Hawryła Wilka i Błażka Maćkowego a u zadku(?) dół.
L. Niwa
na Wyrkach jednym końcem na wschód sytuowana gdzie niedaleko droga z Hukałowiec do Moniłówki, od miedzy Maćka Szymkowego z jednej strony a drugiej Stefana Tracza, poddanych Hukałowieckich.
M. Pole orne
Brzezową zwane końcem na północ od granicy Łopuszańskiej sytuowane niedaleko kamienia na granicy, drugim do granicy Moniłowieckiej przypiera między miedzami Michała Mielnika a Popa Hukałowieckiego.
N. Niwa
na Łaniskach przy trzech kopcach granicznych Wołczkowieckim, Perepelnickim i Hukałowieckim, zaczyna się [przy] drodze koło tych 3 kopców z Jarosławic do Perepelnik idącej i ciągnie się między miedzami Fedka Sagana i Popa Hukałowieckiego a kończy się przy niwie Maćka Grabasa.
O. Pole orne
na Gliniskach zwane, na północ sytuowane między miedzami Macieja Smarzewskiego i (...)
/imię nieczytelne/ Bałasieczkowego(?) ciągnie się od drogi z Sianożęci do Perepelnik i kończy się na polach Hukałowieckich.
P.
Sianożęć w Łaniskach w lesie brzozowym między gruntami Mikołaja Wyszomirskiego i Tomka Grabasa ciągnie się aż do drogi z Jarosławic do Perepelnik idącej
dodatek 1.
Oryginalne podpisy trójki dziedziców hukałowieckich na dokumencie. Co ciekawe, dwóch z tych szlachciców było niepiśmiennych, czyli językiem ludu "niegramotnych". Panowie Jędrzej Targowski i Maciej Smarzewski postawili znak Krzyża Świetego. Jedynie pan Mikołaj Wyszomirski podpisał się własnoręcznie
dodatek 2.
Na dokumencie postawiła także swoje znaki krzyża starszyzna z dwóch sąsiednich wiosek - Moniłówki i Łopuszan.
"Jako ze Strony Moniłowki i Łopuszany żadney niemamy pretensyi, tak nato podpisujemy się."
Z Moniłówki:
Tymko Kurnicki - wójt
Hrynko Charkawy - z gromady
Iwan Lucak - z gromady
Z Łopuszan:
Jacko Iwaniszyn - wójt
Kost Procyk - z gromady
Ilko Kosar - z gromady
Iwan Michaliszyn - z gromady