a wo | o tutaj (np. "- Gdzie leży nóż? - A wo, tuwo") |
bałabuch | bułka drożdżowa niesłodka pieczona na okres Nowego Roku dla częstowania dzieci, które chodziły z życzeniami - szczodrowaniem |
bambetel | drewniana ława do siedzenia, a po rozsunięciu siedziska łóżko do spania |
baniaczek | metalowy kubek |
bihme | przysięga, potwierdzenie, przekonanie kogoś, że mówi się prawdę |
bodak | oset |
braha | pozostałość po odparowaniu alkoholu z zacieru |
bucim | na niby, na żarty |
bungu | spirytus |
całuszka | piętka, pierwsza i ostatnia kromka chleba z bochenka |
cedyłko | cedzak do mleka z tkaniny |
chlipać | płakać, szlochać po kryjomu |
chopta | trawa |
chrobak | robak, glizda |
chudoba | zwierzyna - inwentarz |
czeladź | rodzina |
czuchrać | długotrwałe drapanie |
ćwach | gwóźdź |
dornik | przebijak ślusarski |
dryhle | (także studzinina) - galareta z nóżek |
drzewko | choinka bożonarodzeniowa |
duca | cielę, jagnię uderza mordą o wymię w czasie ssania |
duć | dmuchać |
duldak | smoczek |
dziaduch | słoma na podłodze w okresie Bożego Narodzenia |
dżagan | kilof, oskard |
europlan | samolot |
fana | chorągiew |
feca | onuca, owijka |
ferflasza | manierka - metalowa butelka |
frojmycha | kobieta nie dbająca o siebie, źle ubrana - niechlujna, brudna |
fura | wóz konny |
gościniec | droga główna od miejscowości do miejscowości |
gradus | termometr, stopień Celsjusza |
gudz | węzeł na sznurku (nie do rozwiązania) |
gwer | karabin |
gzić się | zachowanie zwierząt podczas rui |
halawa | nie zasiany plac w zbożu |
halukać | nawoływać, np. do wstawania |
harmider | (także rajwach) gwar, hałas |
het | tam - gdzieś (np. "idź het" - idź sobie) |
hreczka | gryka |
hryckal | szpadel |
huby | grzyby |
hurdzi | warczy, np. motor |
hurma | grupa |
hyczka | nać rośliny |
hylaka | konar, gałąź |
juszka | wywar z suszonych owoców, sama woda z barszczu, zupy |
kaczan | ogryzek z owocu lub głąb z kapusty |
kanon | armata |
kapszuk | wysuszony pęcherz moczowy wieprza używany jako woreczek na tytoń |
katapula | proca |
katulać | toczyć (np. "wóz się katula pod górę") |
kidać | rzucać |
kiernica | studnia o drewnianym szalunku - ocembrowaniu |
kiszka | kaszanka |
kociuba | długa żerdź zakończona poprzecznie deseczką do wygarniania żaru w piecu chlebowym |
kołotuszka | kwirlejka do rozdrabniania potraw |
koromiesło | nosidło 2 wiader na ramieniu |
kosa | warkocz |
kucać | przysiad |
kucza | chlewik, niska szopa |
kuczyrawy | ktoś o kręconych włosach |
kułak | pięść |
kupla | szeroki pas (wojskowy) |
ligać | leżeć, położyć się |
ładuszczak | garnek gliniany do mleka |
łoszak | źrebak, młody koń |
maciurka | żeńskie rośliny konopii |
majzel | przecinak ślusarski |
menelarz | złomiarz |
meszty | półbuty męskie |
miesiąc | księżyc |
miętkuszka | środkowa część kromki chleba, bez skórki |
motuzek | sznurek |
mysziginowaty | głupkowaty |
mytka | ścierka, zmywak do naczyń |
na zdogońce | praca na szybkiego, na wyścigi |
naduć się | pogniewać, nie rozmawiać |
narychtować | naprawić |
niezdały | chorowity, słaby, rzecz nieprzydatna |
niuchać | wąchać |
nużda | wieloznaczne; np. "na nużdę ci to?" - "po co ci to?"; "nużda ciężka z bachorami" - "co za niedobre dzieci" |
oj to tam | lekceważąco: coś takiego, wielkie rzeczy |
paciorek | koralik; paciorki to korale |
paciuk | opas - świnia |
palica | laska do podpierania się |
papendekiel | karton, papier na karton |
parkocze | odgłos gotującej się kaszy, ziemniaków |
podołek | pojemnik zrobiony z fartucha do zbierania owoców, grzybów, czegoś naprędce gdy brak siatki czy koszyka |
podpałek | placek wypiekany z ciasta chlebowego przed pieczeniem chleba, na skraju paleniska od płomienia nagrzewanego pieca, stąd nazwa tego placka |
pomaścić | posmarować chleb |
potasz | proszek do pieczenia (soda oczyszczona) |
potoczyć | wypłukać, np. kubek wodą |
półkopek | stóg zboża z kilkunastu snopków w polu |
pranik | deska z rączką do prania - uderzania mokrego zwiniętego w rolkę prania |
przyczynek | dokładka do porcji obiadu, do wagi itp. |
puczka | czubek palca (miara, np. szczypta soli) |
pulares | portmonetka |
putnia | wiadro |
pypka | sutek |
rabanki | piegi |
radyrka | gumka do ścierania ołówka |
rajwach | (także harmider) gwar, hałas |
ryhać | kaszleć |
rzemyk | pasek do spodni |
samogonka | gorzałka, bimber, wódka swojej roboty |
sapa | motyka |
siny | kolor niebieski |
skałka | zadra z deski |
słychać | czuć; np. psucia się potrawy - "już tą szynkę słychać" |
smażenica | jajecznica |
sparżny | łakomy |
studzinina | (także dryhle) - galareta z nóżek |
swacha | swatka |
swarzyć się | kłócić się |
szarawary | obszerne spodnie |
szczodrowanie | życzenia noworoczne |
szkarałupa | skorupka z jajka lub orzecha |
szkrabać | drapać |
szkraby | stare buty |
szlijki | szelki do spodni |
szmira | gęsty ciemny smar do wozów |
sztany | spodnie, rajtki do butów z cholewami |
sztreka | kolej |
szyf | statek |
ścil | sufit, często drewniany |
ślabizować | słabo czytać |
tuj tuj | za chwilę (np. "tuj tuj by go złapał") |
tuman | źle uczący się |
tyćko | malutko, troszeczkę |
wereto | płachta - plandeka z płótna własnej roboty do noszenia trawy, słomy, liści itp. |
wiecheć | wkładka do butów (ze słomy) |
wyszynk | restauracja z wódką |
wże | to już |
za pazuchą | pod pachą |
zabagać | zachciewać |
zabełtać | a) zamieszać w naczyniu, np. zsiadłe mleko; b) komuś zawrócić w głowie - np. chłopak pannie, oszust kupującemu |
zabućko | (wymawiane też "zabutiko") zapominalski |
zaparpać | zagrzebać |
zapaska | fartuch |
zapraszka | sos, zaklepka |
zaprzeć | zamknąć, np. drzwi |
zaszportać się | potknąć się |
zaścigać | zapinać, np. guziki w spodniach |
zazula | biedronka |
zbawić | zepsuć, zniszczyć np. źle dobrane dwa kolory farb - to "zbawiona farba", do wyrzucenia |
zhurdzić | zwarzyć (np. "mleko się zhurdziło" - zwarzyło) |
żmiakać | prać w ręku |
żminka | miara - tyle, ile zmieści się w jednej dłoni, np. jagód |