OPIS WSI
[źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", praca zbiorowa, tom VII. Warszawa 1886, nakładem Władysława Walewskiego.]

Perepelniki, rus. Perepelnyki, wieś, powiat złoczowski, 23 kilometry na wschód od Złoczowa, 11 kilometrów od urzędu pocztowego w Olejowie, 16 kilometrów od Zborowa. Na płn.-zach. leży Nuszcze, na płn.-wsch. Harbuzów, na południu Łopuszany i Hukałowce, na płd.-zach. Wołczkowce.
We wsi są trzy źródła, z których powstaje potok Huczka zwany. Płynie w kierunku wschodnim a połączywszy się ze strugą powstającą w Hukałowcach, tworzy na małej przestrzeni płn.-wsch. granicę wsi, łącząc się w Harbuzowie z jednym z ramion górnego Seretu, którego źródła leżą w obrębie gminy Nuszcze. Wody z północnego i wschodniego obszaru należą do dorzecza Seretu, cała zaś część zachodnia do dorzecza Strypy; wzgórza bowiem, które spiętrzają zachodni i płn.-zach. obszar wsi, jak lesista Załucz (420 metrów), wzgórze na południowym krańcu zabudowań (410 mt. znak triangulacyjny) i najznaczniejsze w tych stronach wzniesienie, położone na płd.-zach. krańcu obszaru, na granicy z Wołczkowcami szczyt Perepelniki (421 metrów), tworzą linię działu wodnego między dorzeczem górnego Seretu a Strypy.
Okolica pagórkowata, położenie wysokie (dolina potoku 344 metry); grunta czarnoziemne z podkładem gliniastym, zimne i niezbyt urodzajne. Drzewostan na lesistym wzgórzu "Załucz" mieszany, między buczyną, grabiną, brzozą, osiką, przeważa tu dąb. Na krańcach lasu, w zachodniej i płn.-zach. stronie zabudowań znajdują się liczne pasieki, z których znaczniejsze mają osobne nazwy, jak: Grabina, Maślanczyzna i Polanki. Wśród pól leżą dwa folwarki, tak zwany Folwark w polu i Telonowy staw.
Własność większa ma roli 330, łąk i ogrodów 61, pastwisk 7, lasu 254 hektarów; własność mnoejsza roli 658, łąk i ogrodów 160, pastwisk 28 hektarów; dochód roczny 2241 złotych reńskich. Cały obszar wsi wedle obliczeń z roku 1884 wynosi 1524 hektary.
W roku 1880 w gminie 822 mieszkańców, a na obszarze dworskim 53 mieszkańców, rzymsko-katolickiego obrządku 129, greko-katolickiego 724, izraelitów 22. Parafia rzymsko-katolicka w Olejowie, greko-katolicka w miejscu, dekanat załoziecki. Do parafii tej należą Hukałowce. We wsi jest cerkiew pod wezwaniem Kosmy i Damiana, szkoła etatowa jednoklasowa od roku 1872 i kasa gminna pożyczkowa z kapitałem 242 złotych reńskich.
Zachowuje się u ludu podanie, że na jednem wzgórzu, wśród łanów dworskich stał obozem król Jan III.
Br. Sok.

***
Najstarszy zachowany zapis nazwy Perepelniki to "de Przepielniki" w nieznanym bliżej dokumencie z 1649 roku (cytowanym w książce Edwarda Klisiewicza "Nazwy miejscowe Tarnopolszczyzny", Kraków 2001)

***
LUDWIK WOLSKI

1 kwietnia 1919 roku na zamku w Złoczowie został rozstrzelany przez Ukraińców młody dziedzic z Perepelników, Ludwik Wolski, z dość błahego zresztą powodu - bo za satyryczny wierszyk - pamflet na Ukrainę. Jest on jednym tzw. 22 męczenników złoczowskich, skazanych na śmierć przez ukraińskie sądy doraźne i torturowanych w śledztwie. To niepotrzebne barbarzyństwo odbiło się głośnym echem w całej Polsce i było wykorzystywane przeciw Ukraińcom na arenie międzynarodowej. Wolski był wnukiem Wandy Monné (narzeczonej malarza Artura Grottgera) i synem poetki Maryli Wolskiej. Poeta Władysław Bełza właśnie dla niego napisał swój znany wiersz "Kto ty jesteś? Polak mały". W przyszłości planujemy poświęcić Ludwikowi Wolskiemu osobny, obszerniejszy artykuł na naszej olejowskiej stronie internetowej.

***
DWÓR W PEREPELNIKACH
[źródło: Antoni Worobiec "Trościaniec Wielki - Wieś Ziemi Załozieckiej". Zielona Góra 1999, nakładem Koła Środowiskowego b. Żołnierzy Armii Krajowej ze wsi Trościaniec Wielki, z siedzibą w Zbąszynku]

W niezbyt odległej od Trościańca wsi - Perepelniki ( ok. 7 km na zachód) znajdował się dwór szlachecki. Mianem "dworu" - określa się powszechnie całość rezydencji, a więc dom mieszkalny, oficyny, kaplicę, park, sady, oraz całość zabudowań folwarcznych. Dom w Perepelnikach, parterowy, o klasycystycznym wystroju architektonicznym, zdobiły z pocz. XX wieku liczne portrety i obrazy, dzieła Juliusza Fałata, J. Kossaka, Artura Grottgera, ponadto kolekcja starych brązów i broni, wśród nich: strzelba króla Stanisława Augusta.

W otaczającym dom ogrodzie rosły liczne okazy pomnikowych drzew i krzewów, które opiewały w swych utworach poetyckich obie właścicielki Perepelnik. Perepelniki bowiem, w XX wieku należały do rodziny Wolskich: z tej rodziny wywodziła się znana poetka Młodej Polski - Maryla Wolska i jej córka, też poetka Beata Obertyńska.

Dwór w Perepelnikach gościł często pisarzy i artystów tej miary co: Kornel Ujejski, Leopold Staff, Jan Gwalbert Pawlikowski i inni. Z Marylą Wolską łączyło ich umiłowanie poezji i przywiązanie do piękna Ziemi Załozieckiej.

***
PEREPELNIKI W 1939 ROKU

[źródło: Antoni Worobiec "Zborów i Ziemia Zborowska". Zielona Góra 2004, nakładem Koła Tarnopolan Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego w Żarach]

W zestawieniu grup etnicznych powiatu zborowskiego, sporządzonym dla Niemców na początku II wojny światowej przez ukraińskiego geografa i demografa prof. Włodzimierza Kubyjowicza, liczba mieszkańców Perepelników według stanu na 1 stycznia 1939 roku wynosiła razem 1290 osób, w tym 1005 Ukraińców wyznania greckiego, 5 Żydów, 150 Polaków i 130 "Ukraińców wyznania łacińskiego".

***
Właściciele majątku ziemskiego Perepelniki
(spisani ze schematyzmów galicyjskich i starych skorowidzów)

1827-1852 Maciej Pokutyński
1854 Jan Pokutyński
1856 spadkobiercy Jana Pokutyńskiego
1868 Tekla Pokutyńska i Konrad Sławiński
1872 Szymon Padlewski
1890 Szymon i Melania Padlewscy
1897 Spadkobiercy Szymona Padlewskiego
1909 Spadkobiercy Melanii Podlewskiej
1926 Kazimiera Lech
1928-1930 Stanisław Lech i Kazimierz Wolski

***
ZALUDNIENIE PEREPELNIKÓW:

1832 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 461 grekokatolików
1857 - 632 osoby
1857 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 527 grekokatolików
1870 - 783 osoby
1880 - 935 osób (w tym 133 wyznania rz.-kat., 754 gr.-kat., 22 mojż.)
1890 - 977 osób
1905 - (dane rzym.-kat.) wśród mieszkańców było 155 wyznania rzym.-kat.
1910 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 990 grekokatolików, 153 łacinników i 45 Żydów.
1921 - 944 osoby, 445 mężczyzn i 499 kobiet (według wyznania: 136 wyznania rz.-kat., 805 gr.-kat., 3 mojżeszowego; według podanej narodowości: - dane mogą nie być wiarygodne - 220 Polaków i 724 Rusinów
1939 - 1290 osób (1005 Ukraińców, 5 Żydów, 150 Polaków i 130 "Ukraińców wyznania łacińskiego")

***
DODATEK
Ze wspomnień Michała Dajczaka Halaburdy z Olejowa, zanotowanych w 1986 roku:

W 1939 roku Perepelniki liczyły około 100 numerów domów.
W wiosce była cerkiew greckokatolicka, szkoła i sklep.
Mieszkały tu dwie rodziny żydowskie.