ZałoĽce na starych pocztówkach
(Uaktualnione 19 czerwca 2018)
Przedstawiamy naszym Czytelnikom piękny zbiór pocztówek i fotografii z Załoziec - większo¶ć z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego, oraz pięć sztuk z kolekcji Pana Eugeniusza Drozdowskiego. Widoki kresowego miasteczka, które dla naszych przodków z Olejowa, Tro¶ciańca Wielkiego, Bzowicy czy innych miejscowo¶ci było małym "oknem na ¶wiat". Tutaj przyjeżdżali na jarmarki, lub po zakup niedostępnych w wiejskich sklepikach towarów. W ZałoĽcach urzędowali lekarze, jak doktorzy Stanisław Spittal i Otto Schorr. Tu była też najbliższa apteka.
Większo¶ć załozieckich pocztówek wykonywano metod± zwykłego druku, pewnie gdzie¶ niedaleko - w samych ZałoĽcach, w Zborowie b±dż w Złoczowie. Niewiele jest ¶wiatłodrukowych i s± to wył±cznie wzory sprzed I wojny ¶wiatowej. Widocznie nikt w pobliżu nie dysponował takimi technikami, lub były one bardzo drogie i dla wydawców nieopłacalne. W dużych miastach jak Lwów, Tarnopol czy Złoczów sprzedawano mnóstwo pocztówek, więc można było zamawiać większe nakłady, co pewnie - tak jak w dzisiejszych czasach - wychodziło taniej. W ZałoĽcach nakłady były raczej niewielkie, a wyprodukowane wzory sprzedawano przez wiele lat.
Niestety, wiele z załozieckich widokówek jest niesygnowanych. Z wydawców znamy tylko F. Dubrawskiego ze Zborowa, Goldę Haliczer z Załoziec, J. Buxdorfa z Brodów i księgarnię Ludwika Sierżanta z Załoziec. Ten ostatni wydał w latach międzywojennych duż± serię pocztówek z widokami miasta, wykorzystywan± jeszcze w czasie II wojny ¶wiatowej. Kartki były sprzedawane na pocztach w ZałoĽcach i okolicy, oraz w księgarni pana Sierżanta.
Zalo¶ce. Pocztówka wielotematyczna.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
¦wiatłodruk. Nakład F. Dubrawskiego. Bł±d w nazwisku wydawcy i niepolska czcionka w wyrazie młyn wskazuj±, że kartka mogła być drukowana poza Galicj± - może w Czechach? Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według korespondencji na awersie na 6 stycznia 1902.
ZaloĽce.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Nakład F. Dubrawskiego. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według stempla pocztowego na 1 wrze¶nia 1905. Co ciekawe, nadana z poczty w Olejowie. Czy kto¶ przywiózł j± z Załoziec, czy też kupił na miejscu, na olejowskiej poczcie?
Pozdrowienie z Załoziec. Pocztówka wielotematyczna.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
¦wiatłodruk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według stempla pocztowego na 30 sierpnia 1905. Niepolska czcionka w nazwie miasta wskazuje, że kartka mogła być drukowana poza Galicj± - może w Czechach?
ZałoĽce. Ruiny zamku i ko¶ciół.
oryginały w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według stempla pocztowego na 3 wrze¶nia 1905. Korespondencja na rewersie wskazuje, że została wysłana w czasie wielkich manewrów wojskowych w okolicach Zborowa i Załoziec przez jednego z oficerów. Poniżej inny egzemplarz tej samej pocztówki, który nie był w obiegu.
ZałoĽce. S±d i ul. Mickiewicza.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka nie była w obiegu, więc nie możemy jej dokładnie wydatować. Jednak układ graficzny i identyczne czcionki napisu wskazuj±, że pochodzi z tej samej serii i od tego samego wydawcy, co pocztówka powyżej. Około 1905 roku.
ZałoĽce.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Nakład Goldy Haliczer w ZałoĽcach. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według stempla pocztowego na 18 sierpnia 1909. Ciekawostka, że kartę wysłano zza rosyjskiej granicy, z Poczajowa. Czy była tam na miejscu w sprzedaży, czy też nadawca przywiózł j± ze sob± z Galicji?
Pozdrowienie ze Załoziec. Pocztówka wielotematyczna.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
¦wiatłodruk. Nakład J. Buxdorfa, fotografa w Brodach. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według korespondencji na rewersie na 13 maja 1911 (na stemplu pocztowym cyfra miesi±ca wygl±da jednak na siódemkę). Bł±d ortograficzny w tytule ("Pozdrovienie") wskazuje, że kartka mogła być drukowana poza Galicj± - może w Czechach?
Gruss aus Zalozce. (Pozdrowienia z Załoziec.)
oryginały w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowana według stempla pocztowego na 12 listopada 1915. Zamiast znaczka pieczęć c.k. Dywizyjnego Zakladu Sanitarnego Nr 5 (K. u. k. Divisionssanitätsanstalt No. 5). Poniżej inny egzemplarz tej samej pocztówki, który nie był w obiegu.
Gruss aus Zalozce. (Pozdrowienia z Załoziec.)
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka nie była w obiegu, więc nie możemy jej wydatować. Jest podobna do pocztówki powyżej. Prawdopodobnie okres I wojny ¶wiatowej, około 1915 roku.
"Staw" ZałoĽce.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka nie była w obiegu, więc nie możemy jej wydatować. Prawdopodobnie lata międzywojenne?
ZałoĽce Nowe: widok ogólny.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowanie według stempla pocztowego na 21 lipca 1936.
ZałoĽce Nowe: widok ogólny.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Brak adnotacji o wydawcy i daty wydania. Kartka nie była w obiegu, więc nie możemy jej dokładnie wydatować. Jest podobna do pocztówki powyżej, prawdopodobnie pochodz± z tej samej serii. Około 1936 roku.
ZałoĽce - Przedmie¶cie.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowanie według stempla pocztowego na 15 paĽdziernika 1938.
ZałoĽce - Klasztor.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowanie według stempla pocztowego na 22 marca 1943, lecz sama pocztówka.prawdopodobnie została wydana przed wojn±, około 1938 roku.
ZałoĽce - Dolina Seretu.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu. Datowanie według stempla pocztowego na 17 wrze¶nia 1943, lecz sama pocztówka.prawdopodobnie została wydana przed wojn±, około 1938 roku.
ZałoĽce - Widok od strony Seretu.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach. Brak daty wydania. Kartka była w obiegu, lecz brak na niej stempla pocztego - około 1943 roku. Sama pocztówka.prawdopodobnie została wydana przed wojn±, około 1938 roku.
ZałoĽce Nowe - widok ogólny.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Niestety nie dysponujemy skanem rewersu (kartka była wklejona do kroniki szkoły?). Prawdopodobnie nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach, około 1938 roku.
ZałoĽce - Rzymsko-katolicki ko¶ciół parafialny.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Niestety nie dysponujemy skanem rewersu (kartka była wklejona do kroniki szkoły?). Prawdopodobnie nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach, około 1938 roku.
ZałoĽce - Szkoła.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Niestety nie dysponujemy skanem rewersu (kartka była wklejona do kroniki szkoły?). Prawdopodobnie nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach, około 1938 roku.
ZałoĽce - Zamek.
oryginał w zbiorach Pana Janusza Czechowskiego.
(kliknij żeby powiększyć)
Druk. Niestety nie dysponujemy skanem rewersu (kartka była wklejona do kroniki szkoły?). Prawdopodobnie nakładem księgarni Ludwika Sierżanta w ZałoĽcach, około 1938 roku.
ZałoĽce na starych zdjęciach
W¶ród nadesłanych skanów znalazły się także zdjęcia w formacie pocztówki. Prezentujemy je poniżej.
ZałoĽce, ulica, rok 1916
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
ZałoĽce, rok 1916
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Rzeka Seret przy ZałoĽcach, lato 1917
(z kolekcji Pana Eugeniusza Drozdowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Ruiny klasztoru w ZałoĽcach, lato 1917
(z kolekcji Pana Eugeniusza Drozdowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Ko¶ciół w ZałoĽcach, paĽdziernik 1917
(z kolekcji Pana Eugeniusza Drozdowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
ZałoĽce Stare, paĽdziernik 1917
(z kolekcji Pana Eugeniusza Drozdowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
ZałoĽce, Niemcy i Rosjanie, styczeń 1918
(z kolekcji Pana Eugeniusza Drozdowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Osoby na zdjęciu:
1. Rotmistrz Moyzischewitz, drugi oficer sztabu generalnego 92 dywizji piechoty
2. Porucznik baron von Reischach
3. Oficer tłumacz - porucznik Möhring
4. i 5. Siostry z Domu Żołnierza w Białogłowach
6. Plutonowy Brügge
Ko¶ciół w ZałoĽcach, rok 1918
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
ZałoĽce, domy podcieniowe
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Zamek w ZałoĽcach
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(klikaj żeby powiększyć)
Baszta zamkowa w ZałoĽcach, widoczne herby Kamienieckich i Potockich
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Rzymsko-katolicki ko¶ciół parafialny w ZałoĽcach Starych, rok 1924
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Matka Boska Niepokalana, rzeĽba z XVII wieku koło młyna w ZałoĽcach
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Klasztor w ZałoĽcach, rok 1935
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
ZałoĽce Nowe, rok 1941
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)
Widok z grobli na ZałoĽce Stare, rok 1941
(z kolekcji Pana Janusza Czechowskiego)
(kliknij żeby powiększyć)