Moniłówka
Dodane przez Remek dnia Kwietnia 28 2007 12:48:33
OPIS WSI
[źródło: "Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich", praca zbiorowa, tom VI. Warszawa 1885, nakładem Władysława Walewskiego.]
Moniłówka, rus. Monyliwka, wieś, powiat złoczowski, 24 kilometry na płd.-wsch. od Złoczowa, 9 kilometrów na płn.-wsch. od sądu powiatowego w Zborowie, 6 kilometrów na płd.-zach. od urzędu pocztowego w Olejowie. Na północy leżą Hukałowce, na wschodzie Olejów, na płd.-wsch. i południu Berymowce, na zachodzie Jarosławice. Środkiem obszaru płynie od północy na południowy-wschód jeden z pięciu głównych potoków Strypy, tak zwana Strypa Kudynowiecka. Dolina potoku bardzo płytko wygłębiona. Występuje tu wszędzie dołujący wapień litotamniowy, ilasty, zielonawy, złożony z drobnych litotamniów. Zabudowania wiejskie leżą na prawdopodobnym byłym potoku. Własność większa (Kazimierza hr. Wodzickiego) ma roli ornej 241, łąk i ogrodów 9, pastwisk 2, lasu 48 morgów, własność mniejsza roli ornej 773, łąk i ogrodów 62, pastwisk 42 morgi. W 1880 r. było 525 mieszkańców w gminie (między nimi 2 obrządku rzymsko-katolickiego), parafia rzymsko-katolicka w Olejowie, grecko-katolicka w Jarosławicach. We wsi jest cerkiew pod wezwaniem świetego Michała i szkoła filialna. O torfach tutejszych czyt. Jahrb. d. geol. Reichsanst., tom 30, str. 588.
Lu. Dz. [Ludwik Dziedzicki]
***
Najstarsze zachowane zapisy nazwy Moniłówki to "Monilowka" z 1532 roku (dokument potwierdzający sprzedaż miasta Złoczowa wraz z 21 wsiami kasztelanowi poznańskiemu Andrzejowi Górce przez Stanisława Sienieńskiego) i "de villa Moniłowka" w nieznanym bliżej dokumencie z 1649 roku (cytowanym w książce Edwarda Klisiewicza "Nazwy miejscowe Tarnopolszczyzny", Kraków 2001)
***
HISTORIA WSI
Moniłówka, podobnie jak Olejów, wchodziła w skład tzw. "klucza złoczowskiego, więc z dużą dozą prawdopodobieństwa można przyjąć, że miała podobne losy i tych samych właścicieli majątku szlacheckiego, przed rodziną Wodzickich, co i Olejów:
? - 1532 rodzina Sienieńskich.
1532 - 15?? rodzina Górków.
15?? - 1598 rodzina Czarnkowskich.
1598 - 1740 rodzina Sobieskich, przez pięć pokoleń.
1740 - przed 1748 na krótko rodzina Radziwiłłów
ok. 1748 - 178? regimentarz Stefan Błędowski,
178? - 1855 rodzina Starzeńskich i za ich czasów, w 1848 roku, uwłaszczenie chłopów.
1855 - 1939 rodzina Wodzickich.
***
MONIŁÓWKA W 1939 ROKU
[źródło: Antoni Worobiec "Zborów i Ziemia Zborowska". Zielona Góra 2004, nakładem Koła Tarnopolan Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego w Żarach]
W zestawieniu grup etnicznych powiatu zborowskiego, sporządzonym dla Niemców na początku II wojny światowej przez ukraińskiego geografa i demografa prof. Włodzimierza Kubyjowicza, liczba mieszkańców Moniłówki według stanu na 1 stycznia 1939 roku wynosiła razem 1010 osób, w tym 920 Ukraińców wyznania greckiego, 5 Żydów, 5 Polaków i 80 "Ukraińców wyznania łacińskiego".
***
ZALUDNIENIE MONIŁÓWKI:
1832 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 394 grekokatolików 
1857 - 451 osób
1857 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 430 grekokatolików
1870 - 480 osób
1880 - 525 osób (w tym 2 wyznania rz.-kat., 523 gr.-kat.)
1890 - 708 osób
1904 - 779 osób
1905 - (dane rzym.-kat.) wśród mieszkańców było 56 wyznania rzym.-kat.
1910 - (dane gr.-kat.) wśród mieszkańców było 690 grekokatolików, 90 łacinników i 30 Żydów.
1921 - 791 osób, 388 mężczyzn i 403 kobiety (według wyznania: 73 wyznania rz.-kat., 715 gr.-kat., 3 mojżeszowego; według podanej narodowości - dane mocno niewiarygodne - 134 Polaków i 657 Rusinów
1939 - 1010 osób (920 Ukraińców, 5 Żydów, 5 Polaków i 80 "Ukraińców wyznania łacińskiego")