Pracownicy i służba hrabiów Wodzickich

(Uaktualnione luty 2014)
Dzięki naszym Dobrodziejom, wspierającym projekt "Olejów na Podolu", mamy sporo cennych materiałów archiwalnych - w tym kopie stron ksiąg kościelnych (ale nie tylko). W roku 2009 po raz pierwszy zestawiliśmy listy pracowników i służby hrabiów Wodzickich. Obecnie, po prawie pięciu latach, ilość danych znacznie nam się rozrosła. Musieliśmy podzielić materiał na dwie części - osobno XIX, osobno XX wiek. To na pewno wciąż nie są wszyscy zatrudnieni w majątku, ale lista odnalezionych osób jest już olbrzymia.

Daty przy tych wszystkich ludziach, ich nazwiska, zawód czy pełnione funkcje w dużej części pochodzą ze starych XIX-wiecznych ksiąg kościelnych parafii rzymsko-katolickiej i grecko-katolickiej w Olejowie. Brali wtedy ślub, byli świadkami innego ślubu, chrzcili własne dziecko, byli rodzicami chrzestnymi innych dzieci, lub umierali - to powody, dla których znaleźli się w wymienionych źródłach. Część (szczególnie XX wiek) spisaliśmy z innych materiałów, dostarczonych przez Dobrodziejów, informacji od rodzin naszych Czytelników, a nawet wzmianek w starych gazetach. Dla większości osób nie są na to pewno pełne daty ich pracy w majątku - a jedynie te lata, które udało się potwierdzić w naszych źródłach.

Majątek olejowski obejmował sam Olejów, Bzowicę, Białokiernicę, Hukałowce, Harbuzów, Beremowce, Łopuszany, Moniłówkę i folwarki w Halczynej Dolinie i Tworymirce. Wszędzie tam hrabiowie Starzeńscy, a po nich Wodziccy, mieli ziemię, lasy - i różne obiekty, jak stadnina koni, owczarnie, ptaszarnie, pasieki i tym podobne, w których zatrudnienie znalazło wielu mieszkańców tych miejscowości. Do dworu należał także młyn olejowski i pracowała dla niego prawdopodobnie większość olejowskich rzemieślników. W naszym wykazie umieszczamy jednak tylko tych, o których wyraźnie zapisano, że pracują dla dworu - lub wskazywał na to ich adres (numer domu - jeśli był podany). Kompletny spis wszystkich znalezionych w źródłach rzemieślników z Olejowa i innych miejscowości zamieszczamy na naszej stronie w osobnych artykułach.

W przypadku służby dworskiej informacje "Z Olejowa", "Z Białokiernicy" itp. oznaczają tylko ich miejsce zamieszkania, odnotowane w naszych źródłach. Gdzie konkretnie pracowali - jeśli nie było to napisane wprost - o tym już nie wiemy. Z Białokiernicy do olejowskiego dworu nie było zbyt daleko, więc teoretycznie jest możliwe, że ludzie stamtąd mogli codziennie dochodzić do pracy. Ale w przypadku dalej położonych miejscowości (np. Harbuzowa) trudno to ocenić. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że osoby te pracowały na folwarku Tworymirka koło Harbuzowa.

Dwór olejowski na dawnych pocztówkach
(kliknij żeby powiększyć)

XX WIEK

rządcy dóbr olejowskich

przed 1905 Krokowski Jan
1905 Schrag Jan, mąż Zofii zd. Machnowskiej
1907-1919 Rygiel Jan, mąż Bożenny zd. Kokoška, zm. 1919
1922-1935 Doberczak Andrzej
1937 Waniewicz Stanisław

lata 30-te Wojtowicz Wojciech
(ze wspomnień wnuka - Stanisława Kwiatkowskiego z Pasłęka, ur. 1924 - z jego artykułu "Wspomnienia kresowiaka z Załoziec" opublikowanego w piśmie "Głosy Podolan" nr 67 listopad - grudzień 2004 r.):

"Wakacje częściowo spędzałem na miejscu, w gronie licznej rodziny spoza Załoziec, częściowo w Olejowie, gdzie zarządcą majątku hr. Wodzickich był mój drugi dziadek - Wojciech Wojtowicz, a wuj Władysław był leśniczym."

Niewymieniony z nazwiska zarządca po 17 września 1939 uniknął schwytania przez Sowietów i znalazł się pod okupacją niemiecką. Trafiliśmy na jego inserat o poszukiwaniu pracy

Goniec Krakowski" Nr 19. z 18 listopada 1939 r.

pełniący obowiązki rządcy dóbr olejowskich

1917-1919 Dzierżanowski Antoni

Był trzykrotnie internowany przez Ukraińców w latach 1918-1919. Więziony dwa razy na zamku złoczowskim i raz w Zborowie. Jego rodzina, wyrzucona z zabudowań dworskich, musiała mieszkać w małym żydowskim domku na wsi. Wraz z żoną i dziećmi, w obawie przed kolejnym aresztowaniem opuścił Olejów w czerwcu 1919 roku przy odwrocie wojsk polskich w czasie ukraińskiej kontrofensywy (ze wspomnień córki, Heleny z Dzierżanowskich Adamczewskiej, ur. 1912, opublikowanych w pracy Mariusza Adamczewskiego, Jacka Budziszewskiego, Marcina Polińskiego, Daniela Wiśniewskiego: "Piszę do Ciebie...". Marysin 2000.)

Zaznaczyć tu należy, że właściwym rządcą majątku był Jan Rygiel, który zmarł w Olejowie 1919 roku.

ekonomowie olejowscy

1895-1902 Rudnicki Adolf Walerian, mąż Karoliny zd. Walickiej
1899-1901 Małkowski Józef, ur. Jackowce koło Zbaraża, mąż Józefy Malwiny zd. Jankowskiej
1902 Drobnicki Paweł, mąż Marii Magdaleny zd. NN
1905-1906 Gallewicz Marian
1907-1910 Wodnicki Szymon
1920 Doberczak Andrzej
1918-1932 Wojtowicz Wojciech (w źródlach pisany też jako Wójtowicz), mąż Teresy zd. Myszczyszyn
przed 1939 Wojtowicz Marian (w źródlach pisany też jako Wójtowicz), mąż Franciszki Wandy z domu Kurowieckiej

"Od północy było podwórko, stodoły, stajnie i obory z krowami. I stał dom, w którym mieszkali Wojtowicze. Wojtowicz był ostatnim ekonomem olejowskim. Przejął tą posadę niedługo przed wojną od swego ojca, też wieloletniego ekonoma u Wodzickich. W tym domu mieszkała także jego matka z córkami. Żona Wojtowicza, z domu Kurowiecka, była rodzoną siostrą żony Piotra Dajczaka.

Dziedzic miał wiele koni i zatrudniał kilku fornali, którzy zajmowali się tymi końmi. Były też krowy, których udojem zajmowały się trzy kobiety z Olejowa (nie mieszkały w majątku, dochodziły do pracy z wioski)."

(ze wspomnień Olejowianki, Heleny Dajczak z domu Sikorskiej, mieszkającej w Borucinie koło Kamienia Pomorskiego, opowiedzianych w dniu 24 października 2007 r. Henrykowi Śliwie ze Stargardu Szczecińskiego)

Niepodpisani ekonomowie olejowscy poszukują nowej pracy. Z porównania z naszą listą wynika, że w pierwszym wycinku może chodzić o Józefa Małkowskiego, a w drugim o Mariana Gallewicza.

Prywatny Urzędnik. Rok II. Nr 3. Sambor 19. stycznia 1901.

Gazeta Narodowa. Rok XLVII. Nr. 6. Lwów - Wtorek dnia 8 stycznia 1907.

ekonomowie z folwarku Halczyna Dolina

1905-1912 Kurowiecki Piotr, ur. Nowosiółki koło Gołogór, mąż Marii zd. Skorobohatej

ekonomowie z Tworymirki ad Harbuzów

1908-1909 Drobnicki Paweł, mąż Marii Magdaleny zd. NN

ekonomowie z Beremowiec

1920 Szatkowski Kazimierz, ur. Piotrków, mąż Zenobii zd. Olender

leśniczy

Z OLEJOWA
1879-1906 Ilnicki Adolf, mąż Matyldy zd. Gawlikowskiej i Marii zd. Frank
1904 Turecki Adolf, mąż Jadwigi zd. Gulskiej, nauczycielki w szkole w Olejowie
1917 Kurowiecki N.
1922 Drobnicki Paweł
1932-1937 Sokołowski Antoni, mąż Anieli zd. Trymbulak

Z HUKAŁOWIEC:
1887-1904 Kociubiński Stanisław, mąż Agaty zd. Basz
1930-1935 Dziwlik Wiktor, mąż Marii zd. Kociubińskiej, zm. 1935
1935-1937 Wojtowicz Władysław (w źródłach pisany też jako Wójtowicz), ur. Rzęsna Ruska, mąż Stanisławy zd. Dziwlik

Z TWORYMIRKI AD HARBUZÓW:
przed 1909 Wojnarowski Soter, mąż Elżbiety zd. Ryszke, zm. 1909

prywatni oficjaliści - tu niestety nie wiemy, jaką funkcję pełnili

Z OLEJOWA:
1903 Jawornicki Kacper, wdowiec po Elżbiecie z domu Zalotyńskiej, zm. 1903
1909 Mrozowski Karol
1910-1911 Wagner Jan, mąż Julii zd. Tuber
1931 Doberczak Antoni, wdowiec, emerytowany prywatny oficjalista, zm. 1931 w wieku 83 lata

Z HARBUZOWA:
1907 Brun Antoni, mąż Józefy z domu Sawickiej, zmarł w roku 1908 w wieku 70 lat

krawcowa i osoba do towarzystwa hrabiny Wodzickiej

początek XX wieku? Karasińska Józefa

Według wspomnień rodziny, Olejowianka Józefa Karasińska (później po mężu Gawłowska, żona Michała) w młodości była damą do towarzystwa hrabiny Wodzickiej oprócz tego szyła jej suknie i dbała o jej wygląd zewnętrzny itd.. Zachowało się jej zdjęcie z tamtego okresu. Zapraszamy do naszej Galerii, tu jest link.

(informacje od Pani Heleny Młynek)

kucharze i kucharki pałacowi olejowscy

1902 Najsarek Feliks, mąż Marii zd. NN
1907 Jakóbiszyn Michał, mąż Marii zd. Krupnickiej

słudzy pałacowi - tu niestety lokaje pomieszani razem z innymi sługami dworskimi, bo w naszych źródłach nie było to wyraźnie zaznaczone; jedynie przy nielicznych 100% pewnych dopisek "lokaj"

Z OLEJOWA:
1878-1916 Kauba Józef, mąż Franciszki zd. Urban i Eudocji zd. Lewandowskiej
1889-1904 Druczek Michał, lokaj, mąż Justyny zd. NN
1894-1914 Masztalerz Maciej, mąż Katarzyny zd. Myć
1897-1908 Owczarz Michał, mąż Zofii zd. Bednarz
1906 Sienkiewicz Szczepan
1908 Dutka Jan, mąż Zofii zd. Wolaniuk
1906-1908 Radom Józef, mąż Anny zd. Zajbert
1906 Szydłowski Michał, mąż Katarzyny zd. Olejnik
1906 Muzyczka Dionizy, mąż Tekli zd. Grajcarowskiej
1907-1910 Kosiński Bazyli, mąż Agnieszki zd. Krzywy i Pauliny zd. Drozda
1908-1913 Kobielski Tomasz, mąż Barbary zd. Olejnik
1908 Wójcik Grzegorz, mąż Anny zd. Mazgajskiej
1908 Dybasz Jan, mąż Zofii zd. NN
1908-1913 Szklanny Jan, mąż Marii zd. Olejnik
1908-1914 Toporowski Bazyli, mąż Matrony zd. Staryk
1909 Burij Józef, mąż Anastazji zd. Owczarz
1909 Sokołowski Józef
1909 Rzepka Józef, mąż Katarzyny zd. Tarnawskiej
1910 Smoliński Józef, mąż Katarzyny zd. Bednarz
1910-1920 Dowhy Bazyli, ur. Koleśniki dystrykt Kamionka Strumiłowa, mąż Pauliny zd. Skorobohatej
1911 Radom Franciszek, mąż Anny zd. Wilk
1911 Skiba Michał
1911 Sokołowski Jan, mąż Marii zd. Drozda
1914-1917 Czop Michał, mąż Tekli zd. Baturyna
1914 Łobur Tymoteusz
1930-1936 Skorobohaty Piotr, mąż Pelagii zd. Czornyj
1930-1937 Matwijiszyn Bazyli, mąż Anastazji zd. Iwanyszyn
1931-1937 Toporowski Teodor, mąż Anny zd. Ozierańskiej
1932-1935 Łobur Michał, mąż Zofii zd. Nemiływskiej
1930-1934 Diaków Joachim, mąż Heleny dz. Lewandowskiej (w r. 1928 wymieniony przy Halczynej Dolinie)
1936 Olender Kazimierz, mąż Anny zd. Drozda
1936 Kawka Józef
1936 Medwid Andrzej, mąż Anny zd. Krupnickiej
1936 Baćko Mikołaj, mąż Anny zd. Bahrij
1936 Trymbulak Józef, mąż Zofii zd. NN
1937 Procyk Bazyli, mąż Katarzyny zd. Kowal
1937 Zajbert Jan, mąż Krystyny zd. Myć

Z FOLWARKU HALCZYNA DOLINA:
1911 Rusinowski Józef, mąż Marii zd. Morawskiej
1906-1913 Kobielski Jan, mąż Katarzyny zd. Kauba
1912 Hucało Grzegorz, mąż Barbary zd. Olijnyk
1913 Buczny Michał, mąż Barbary zd. Wegera
1913 Baćków Wasyl, mąż Pelagii zd. Skorobohatyj
1928 Diaków Joachim, mąż Heleny dz. Lewandowskiej
1937 Skorobohaty Józef, mąż Marii zd. Bodnar

Z FOLWARKU TWORYMIRKA AD HARBUZÓW:
1906 Winnicki Jakub, mąż Marii zd. Łaba
1906 Król Piotr, mąż Katarzyny zd. Bednarz
1907 Bielecki Andrzej, mąż Anny zd. Szpilman
1913 Czarny Michał, mąż Kseni zd. Łobur

Z HUKAŁOWIEC:
1889-1902 Górska Michalina
1905 Kowal Józef, mąż Anny zd. Różyckiej

Z BEREMOWIEC:
1906-1908 Baran Wojciech, mąż Wiktorii zd. Olejnik
1908 Nastyn Jan

służące pałacowe Olejów

1895-1907 Hładun Maria
1911 Grajcarowska Tekla

słudzy - tu niestety informacje niejasne, niektórzy z nich mogli pracować dla dworskich oficjalistów

Z OLEJOWA:
1902 Jacków Daniel, mąż Sabiny zd. Bednarczuk
1902 Buczny Łukasz, mąż Teodory zd. Parij
1902 Romaniuk Józef, mąż Eudocji zd. Bieleckiej
1908 Olender Jan, mąż Heleny zd. NN
1912 Muzyka Jan, mąż Zofii zd. Chomycz

Z FOLWARKU HALCZYNA DOLINA:
1910 Woźniak Paweł
1911 Czyż Jan

Z BIAŁOKIERNICY:
1908 Grocholski Jan, kawaler
1913 Różycki Wawrzyniec, mąż Anny zd. Grela

Z BZOWICY:
1907 Początek Józef, mąż Marianny zd. Maćków

Z BRERMOWIEC:
1906 Stachów Eliasz

służące - tu niestety informacje niejasne, niektóre z nich mogły pracować dla dworskich oficjalistów

Z OLEJOWA:
1897-1901 Kosar Eudokia
1900 Burij Zofia
1902 Powroźnik Pelagia
1909 Drozdowska Maria
1910 Brzezicka Józefa
przed 1911 Druczek Anna (po mężu Hordyńska Anna)
1913 Radom Eudoksja
1932 Radom Anna

Z BIAŁOKIERNICY:
1901 Druczek Michalina, ur. Trościaniec Wielki

Z HARBUZOWA:
1913 Duć Tekla

Z BEREMOWIEC:
1909-1911 Korpan Zofia

ogrodnicy pałacowi Olejów

1901-1903 Kamiński Łukasz, mąż Łucji zd. Stanaszyn
1909 Puter Stanisław, mąż Wiktorii zd. Polak
1935 Dec Franciszek

magazynierzy Olejów

1902 Sławiński Józef

woźnice pałacowi Olejów

1906 Robak Jan
1909 Olender Jan, mąż Heleny zd. Sokołowskiej
1912 Kobielski Tomasz, mąż Barbary zd. Olejnik
1937 Drozda Jan, mąż Zofii zd. Krzywy

woźnica Olejów (nie wiadomo, czy pałacowy, czy zatrudniony na folwarku)

1937 Słowik Józef, mąż Marii zd. Bernackiej

pszczelarze / dozorcy pasieki

1908 Masztalerz Maciej, mąż Katarzyny zd. Owczarz

gajowi / dozorcy leśni

Z OLEJOWA:
1895-1902 Sokołowski Jan, mąż Marii zd. Francuz
1903 Bednarczuk Józef, mąż Tatiany zd. Mysak
1903-1907 Łobur Tymoteusz, mąż Anny zd. Lewandowskiej
1912 Masztalerz Maciej, mąż Tekli zd. Owczarz
1922 Kobielski Jan, mąż Justyny zd. Nestor, zm. 1922
1932 Robak Józef
1935 Junak Piotr, mąż Anny zd. Horodyskiej, zm. 1935
1936 Łobur Michał, mąż Zofii zd. Nemiływskiej

Z BIAŁOKIERNICY:
1910-1911 Sokołowski Jan
1910 Meisinger Michał, mąż Anny zd. Hnidak
1928-1930 Sokołowski Antoni (później leśniczy)

Z HUKAŁOWIEC:
1908 Daszkiewicz Michał, mąż Tekli zd. NN

Z HARBUZOWA:
1909 Bielecki (Bilecki) Andrzej
1935 Bielecki (nie wiemy, czy chodzi o osobę j.w., czy np. jego syna - duży odstęp czasu)

W roku 1935 o gajowym Bieleckim napisała lwowska gazeta:

Kurjer Lwowski. Rok VIII. Nr. 334. Lwów, wtorek 3 grudnia 1935 r.

polowi Olejów

lata 30-te Kowal Władysław

(ze wspomnień Władysława Strąga " Z Halczynej Doliny na posiołek Kaban II", w: "Nasz kresowy dom nad Hukiem, Smolanką i Łopuszanką". Opracowanie zbiorowe pod redakcją Antoniego Worobca. Zielona Góra 2000)

mechanicy dworscy Olejów (obsługujący i naprawiający urządzenia rolnicze)

1904 Sęk Marcin, mąż Katarzyny zd. Senerda
1904 Mostaniec Mikołaj
1905-1919 Wierzbicki Józef, mąż Antoniny zd. Lachowskiej
1905 Lenkiewicz Marian, ur. Horodnica dystrykt Husiatyn, mąż Eugenii Julii zd. Popowskiej
1928 Jakimowicz Mikołaj, mąż Michaliny zd. Biały
1930 Popowski Franciszek
1934 Papierkowski Roman, mąż Kazimiery zd. NN

kołodzieje pałacowi Olejów

1887-1912 Drozda Sebastian, mąż Pelagii Matyldy zd. Sucheckiej

rymarze pałacowi Olejów

1910 Komarnicki August

Do naszych Czytelników.

W 2009 roku tych nazwisk pracowników dworskich z XX wieku znaliśmy strasznie mało. Ledwie kilka osób. Teraz jest ich już bardzo dużo. Ale na pewno nie są nie wszyscy, którzy pracowali w Olejowskim dworze.

I nieustająca prośba do naszych Czytelników. Jeśli możecie jakoś tą listę uzupełnić - bardzo prosimy o pomoc. Może znacie z opowiadań rodzinnych jakieś osobę których tu brakuje. Jeśli tak, to ddajcie nam znać, a dopiszemy ich do tej listy. Tak samo, jeżeli macie dokładniejsze informacje, czym się przodek zajmował.

Pozdrawiamy
Administratorzy strony "Olejów na Podolu"