[źródło: Ilustrowany Kuryer Codzienny. Rok XXVII. Kraków, czwartek 5 listopada 1936. Nr 308.]
Barbarzyńskie niszczenie pamiątek przeszłości.
(J. K.)
Z końcem sierpnia i w ciągu września br. napotkano w Załoźcach w powiecie zborowskim przy niwelowaniu dawnego wału obronnego nad Seretem, na doskonale zachowane umocnienie z drzewa dębowego, odkryte w głębokości około 5 m w torfiastym gruncie i podobne do izbic z słynnego grodziska przedhistorycznego w Biskupinie, w powiecie żnińskim w Wielkopolsce. Powyżej izbic, bliżej powierzchni, odkopano cały rząd palisad belkowych i rodzaj jakgdyby rusztów, które znajdowano także przy zakładaniu fundamentów przy odbudowywaniu starego miasta po zupełnem zniszczeniu domów w czasie wojny. W jednem miejscu w takiej skrzynce palisadowej z desek dębowych odkryto w głębokości około 2 m. szkielety dwojga dzieci.
Niestety znalezione budowle drewniane, stanowiące bezcenną pamiątkę po naszych przodkach, zostały bezmyślnie zniszczone i kierownictwo robót nie pozwoliło nawet zrobić fotografji miejscowemu lekarzowi dr. Stanisławowi Spittalowi, który zainteresował się znaleziskiem i chciał ocalić je od zniszczenia. Resztki zachowanych umocnień drewnianych są obecnie rozbierane na opał dla robotników ziemnych, tak, że wkrótce nie pozostanie ani śladu z odkrytych zabytków.
Takie barbarzyńskie niszczenie zabytków historycznych zasługuje na najostrzejsze napiętnowanie i przykładne ukaranie. Przecież w Polsce istnieje oficjalna opieka nad zabytkami przeszłości, istnieją urzędy konserwatorskie, mające czuwać nad ochroną pamiątek wszelkiego rodzaju, a tymczasem zdarzają się wciąż jeszcze tak niesłychane akty wandalizmu, tembardziej godne ubolewania, że dokonane nie przez osoby nieświadome wartości odkrytych pamiątek, ale przez osoby inteligentne, które chyba zdawały sobie sprawę z tego, że niszczą resztki dawnych fortyfikacyj kresowej strażnicy, jaką były Załoźce.
Oczekujemy natychmiastowej interwencji lwowskiego konserwatora zabytków sztuki w interesie zachowania i zbadania przynajmniej ostatnich szczątków odkrytych umocnień, zanim nie zostaną zużyte na opał.
|