Krzewiciele oświaty z Olejowa cz.2
Dodane przez Remek dnia Maja 23 2010 02:40:26
Do naszej kolekcji źródeł dodajemy zbiór krótkich relacji ze spotkań olejowskiego kółka pedagogicznego. W latach 1874-1878 publikowano je na łamach tygodnika pedagogicznego "Szkoła". Dziś wiele roczników tego pisma udostępnia na swoich stronach Podkarpacka Biblioteka Cyfrowa.

Koło działało bardzo prężnie w pierwszych czterech latach swojego istnienia. Rocznik 1879 "Szkoły", niestety, nie był dostępny. Z kolei w rocznikach 1880 i następnych nie ma już żadnych wzmianek o olejowskim kółku. Prawdopodobnie przestało istnieć.

Kim byli olejowscy krzewiciele oświaty?

Głównym inicjatorem (i przewodniczącym) był olejowski proboszcz rzymsko-katolicki, ksiądz Władysław Drozdowski. Pełnił on także funkcję przewodniczącego miejscowej Rady Szkolnej. Owa Rada Szkolna była organem nadzorującym szkoły ludowe i wypłacającym pensje nauczycielom. Potrzebne sumy zbierano od włościan różnym systemem (zazwyczaj ustalonym w momencie zakładania szkoły), czasami dochodziły dotacje od dworów - i wtedy dziedzic miał prawo współdecydowania, czy obsadzania niektórych stanowisk w takiej Radzie. W każdym razie do Rad Szkolnych wybierano osoby szanowane - przedstawicieli miejscowej inteligencji, księży, urzędników gminnych.

Obok księdza Drozdowskiego najbardziej czynną osobą w olejowskim kółku pedagogów był pan Józef Kokurewicz. Źródło opisuje go tylko słowami "prywatny nauczyciel". Z tekstu widać, że ten człowiek miał dużą wiedzę na różne tematy. Prawdopodobnie był nauczycielem na dworze Wodzickich w Olejowie, czyli uczył synów i córki hrabiego Kazimierza. W tym samym okresie czasu - przełom lat 60-tych/70-tych XIX wieku - jakiś Józef Kukurewicz był autorem podręcznika dla nauczycieli (do tekstu jeszcze nie dotarliśmy). Być może chodzi o tą samą osobę, jakiegoś znanego wówczas w Galicji pedagoga, którego hrabia Wodzicki ściągnął do Olejowa na posadę prywatnego nauczyciela dla swoich dzieci.

Innymi często udzielającymi się osobami byli Andrzej Sikora, nauczyciel szkoły ludowej w Olejowie i Piotr Murzyn, nauczyciel szkoły ludowej w Perepelnikach. Ich nazwiska często figurują w spisach delegatów na różne dorocznych zjazdy galicyjskiego Towarzystwa Pedagogicznego. A w 1882 roku na zjeździe w Kołomyi Andrzej Sikora i jego olejowscy uczniowe zdobyli kilka wysokich nagród (I i III miejsca w różnych kategoriach) na wystawie szkolnych prac. Szerzej jednak napiszemy o tym w osobnym artykule, poświęconym temu Olejowianinowi.

Z pozostałych kilkunastu członków olejowskiego kółka pedagogicznego znamy następujące nazwiska: Antoni Billich - nauczyciel szkoły ludowej w Nesterowcach, ks. grecko-katolicki Jakób Szydłowski - nauczyciel z Łopuszan, Alfons Starzeński - nauczyciel szkoły ludowej w Beremowcach, Bazyli Dąbrowski - nauczyciel szkoły ludowej w Harbuzowie, Eliasz Kokurudza - nauczyciel szkoły ludowej w Bzowicy, Jakób Preyzner - nauczyciel szkoły ludowej w Nuszczu, Jan Petryszyn - nauczyciel w Poczapach, Franciszka Sommerowa - nauczycielka szkoły ludowej w Załoźcach, Carnelli (imie nie podane) - zapewne Wilhelm, w różnych latach nauczyciel w Jaśniszczu i w Kudobińcach, Piotr Demiańczuk z Serwirów (nie wiadomo, czy nauczyciel) i Szczepkowski (imię nie podane) - brak informacji.

Inne osoby, których nazwiska pojawiają się w sprawozdaniach - nie wiadomo, czy byli członkami koła - Eustachy Macewka, nauczyciel z Załoziec Nowych, ksiądz Mikołaj Nazarowicz, T. Janusiewicz (pełnie imię nie podane) i Niuńkiewicz (imię nie podane). O trzech ostatnich nie znaleźliśmy żadnych informacji.

Wśród zaproszonych gości byli: Wojciech Truksa (w sprawozdaniach nazwisko błędnie zapisywane jako Fruksa), dyrektor ogrodu w Pieniakach, Modest Wojnarowski, dyrektor olejowskiego oddziału Towarzystwa pszczelniczo -ogrodniczego i leśniczy w majątku hr. Wodzickiego, Szymon Padlewski - właściciel majątku w Perepelnikach, ks. Michał Łopuszański - proboszcz grecko-katolicki z Bzowicy (1875)



[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VII. Nr 12. We Lwowie 19. marca 1874. Zachowano oryginalną pisownię]


Na dniu 26 lutego b. r. odbyło się posiedzenie kółka pedagogicznego w Olejowie w Złoczowskiem; członków 11; posiedzenie trwało od godziny 3 do 7 wieczorem. P. Kokurewicz, prywatny nauczyciel, wykładał o systemie metrycznym a wykładem swoim zadowolnił zupełnie słuchaczów. Ubolewać tylko wypada, iż wielu z nauczycieli nie przybyło, bo byliby bardzo wiele skorzystali z tego tak potrzebnego wykładu. Wybrano na tem posiedzeniu jednogłośnie przewodniczącym ks. Wład. Drozdowskiego, proboszcza miejscowego i przewodniczącego R.[ady] szk.[olnej] miejsc.[owej] Spodziewać się można, że kółko olejowskie pod przewodnictwem tak zacnego kapłana i przyjaciela szkoły rozwinie się należycie.

Andrzej Sikora, nauczyciel.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VII. Nr 19. We Lwowie 7. maja 1874. Zachowano oryginalną pisownię]


Dnia 23 kwietnia 1874 r. odbyło się posiedzenie kółka pedagogicznego w Olejowie od godziny 4 po południu, aż do 9 wieczór. Zebranie składało się z 18 nauczycieli i członków tegoż kółka.

Przewodniczący ks. Władysław Drozdowski podziękowawszy za wybór członkom, w dłuższej mowie wykazał historycznie, dlaczego oświata ludu dopiero po roku 1848 budzić się zaczęła; jak wielce zależeć powinno każdemu prawemu obywatelowi kraju, aby lud wychowywał się na zacnych, pracowitych, oszczędnych i cnotliwych rolników; z jakiemi trudnościami mamy do zwalczenia, bo z ciemnotą, zastarzałym uporem, przesądami odwiecznymi i lenistwem tak moralnem jak materyalnem. Wspomniał, że lubo "quem dii oderunt, pedagogum fecerunt"(*), to jednak nauczyciele nie powinni się zrażać teraźniejszem położeniem, bo to wnet się zmieni; jeżeli tylko jedno pokolenie należycie będzie wychowane, to dola nauczycieli lepsza nastanie.

Potem nauczyciel p. Andrzej Sikora z Olejowa miał wykład: jak uczyć dziatwę czytać na podstawie pisania? przyczem wielką wagę kładł na naukę dostrzegania; wykład ten wielce zajmujący, prawdziwą przyjemność sprawił obecnym.

Pan Józef Kokurewicz wykładał dalszy ciąg systemu metrycznego; a nadto odczytał rzecz o poprawnem wymawianiu głosek polskich.

Na wniosek p. Piotra Demiańczuka ze Serwyr, który wykazał, że dla braku funduszów przy najlepszych chęciach nauczycieli, w złe osobliwie drogi, na posiedzenia uczęszczać nie będą mogli; uradzono, aby przewodniczący do każdej rady gminnej podał prośbę o danie na ten cel podwód. Także uchwalono zapraszać członków gminy tej wsi, gdzie się odbywać będzie posiedzenie, aby świadkami byli, jaki ma cel takowe posiedzenie kółka pedagogicznego.

Przewodniczący wniósł, aby każda szkoła ludowa prenumerowała dziennik "Szkołę".

Co do funduszów na prenumeratę, polecono w tej sprawie przewodniczącemu użyć stosownych środków celem wystarania się o takowe.

Na tem zakończono posiedzenie.

W Olejowie, dnia 24 kwietnia 1874 r.

Ks. Władysław Drozdowski.
Przewodniczący kółka pedagogicznego.


* ("quem dii oderunt, pedagogum fecerunt" - łac. "Kogo bogowie znienawidzili, tego uczynili nauczycielem.")




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VII. Nr 28. We Lwowie 9. lipca 1874. Zachowano oryginalną pisownię]


Kółko pedagogiczne w Olejowie odbyło posiedzenie dnia 7 czerwca pod przewodnictwem ks. Władysława Drozdowskiego w obecności 14 członków. Uchwalono najpierw regulamin posiedzeń, ułożony przez p. Kokurewicza, następnie odczytał p. Petri rzecz ,"o nauce poglądu", a p. Sikora ,"o celu i pielęgnowaniu rachunków." Następne posiedzenie miało się odbyć dnia 7 lipca w Olejowie.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VII. Nr 33. We Lwowie 13. sierpnia 1874. Zachowano oryginalną pisownię]


Dnia 6 lipca b. r. odbyło się w Olejowie posiedzenie kółka pedagogicznego pod przewodnictwem ks. Władysława Drozdowskiego w obecności wielu włościan z okolicy.

Po przyjęciu odczytanego prowizorycznego regulaminu obrad, powitał przewodniczący przybyłych na jego zaproszenie włościan serdeczną przemową, w której objawił życzenie, aby przysłuchując się obradom nauczycieli nabyli przeświadczenia o wielkiej doniosłości takich zgromadzeń.

Według regulaminu przeczytano protokół z ostatniego posiedzenia i przystąpiono do porządku dziennego.

Najprzód tedy miał p. Dąbrowski odczyt "o potrzebie nauki śpiewu w szkole ludowej" - do którego p. Kokurewicz swoje dorzucił uwagi.

Następnie odczytał p. Kokurewicz ciąg dalszy "rzeczy o zadaniu szkoły ludowej", w której szczególny kładł nacisk na uobyczajenie i wszechstronne podniesienie stanu rolniczego za sprawą szkoły ludowej. Włościanie z widoczną, ciekawością i z zadowoleniem słuchali tego odczytu.

Potem uchwalono na wniosek p. Sikory założenie wypożyczalni książek dla członków kółka. Postanowiono, aby każdy członek kółka złożył na przeciąg roku przynajmniej swe książki, bez których na razie obejść się może, do wspólnej wypożyczalni. Wyrażono przytem nadzieję, że znajdą się dobroczyńcy, którzy obdarzą, kółko książkami, które zawiązek biblioteki kółka stanowić będą.

W końcu wybrano w myśl regulaminu Wydział kółka do spraw administracyjnych i do poprzedniego rozpoznawania odczytów i wniosków, które porządek dzienny każdego następnego posiedzenia stanowić mają.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VII. Nr 40. We Lwowie 1. października 1874. Zachowano oryginalną pisownię]


Jednem z najczynniejszych kółek naszego Towarzystwa jest kółko w Olejowie, zawiązane za staraniem ks. Wład. Drozdowskiego i p. Józefa Kokurewicza. Na dniu 13 września kółko rzeczone odbyło znowu posiedzenie w Olejowie. Po spełnieniu zwykłych, formalności zawiadomił sekretarz p. Szczepkowski, że biblioteka kółka składa się z 98 tomów, poczem p. Kokurewicz odczytał rzecz "O potrzebie zaprowadzenia nauki sadownictwa w szkołach ludowych" i dokończył dawniejszy odczyt "o zadaniu szkoły ludowej." Potem przewodniczący, ks. Wł. Drozdowski. przedstawił zgromadzonym p. Truksę (*), dyrektora ogrodu w Pieniakach, który doprowadziwszy w praktyce daleko w sztuce sadownictwa, przyrzekł w kilku prelekcyach wyłożyć członkom najgłówniejsze zasady sadownictwa. Rozpoczynając pierwszy wykład, przedstawił prelegent sposoby poznawania gleby, jej ulepszania i podał sposoby, jakich użyć należy, aby obszar ziemi przeznaczony w jak najkrótszym czasie na sad przemienić.

Po tym odczycie obecni zapytywali prelegenta w różnych wątpliwych kwestyach tego przedmiotu, na które jak najuprzejmiej i wyczerpująco odpowiadał. W końcu wybrano komisyą, do ocenienia książek w bibliotece się znajdujących; w skład komisyi weszli pp. ks. Drozdowski, Kokurewicz, Billich.


(*) - w oryg. błednie "Fruksę"




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VII. Nr 47. We Lwowie 19. listopada 1874. Zachowano oryginalną pisownię]


Kółko pedagogiczne w Olejowie, dzięki usilnym a nieznużonym staraniom ks. Wład. Drozdowskiego rozwija się nader pomyślnie i praktycznie. Na zgromadzeniu odbytem dnia 4 października wykładał p. Truksa (*), dyrektor ogrodu pieniackiego, o ogrodnictwie, okazując nauczycielom praktycznie, jak należy do pracy się zabierać. P. Macewka z Załoziec podzielił się uwagami swemi nad pszczelnictwem i jedwabnictwem, a p. Kokurudza z Bzowicy zdał sprawę z wykładów weterynaryi w Kamionce. Zawiadomiono też obecnych, że biblioteka wzmogła się o dzieł 18.

Na posiedzeniu dnia 22 października w Nestorowcach wykazywał p. Billich trudności, z jakiemi walczyć potrzeba, chcąc zajmować się ogrodnictwem. Przewodniczący ks. Drozdowski słusznie odparł, że trudnościami zrażać się nie można i wykazał na przykładzie, do czego wytrwałość prowadzi. Następnie mówił przewodniczący o wpływie nauczycieli na religijno - moralne wychowanie młodzieży. Żałujemy, że brak miejsca nie pozwala nam powtórzyć trafnych zapatrywań prelegenta. Potem p. Sikora miał wykład o czytaniu za pomocą pisania i o nauce poglądu. W końcu podał p. przewodniczący środki, jakimi można zachęcić dzieci do regularnego uczęszczania do szkoły, przyczem poruszono wiele spraw dotyczących szkoły i prowadzenia młodzieży. Biblioteka kółka wzrosła w, tym czasie o 16 dzieł. Następne posiedzenie dnia 10 grudnia w Olejowie.


(*) - w oryg. błędnie "Fruksa"




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VIII. Nr 1. We Lwowie 2. stycznia 1875. Zachowano oryginalną pisownię]


Kółko pedagogiczne Olejowskie odbyło posiedzenie dnia 10. grudnia, 1874. Członków obecnych było 16.

Na wstępie zawiadomił ks. Drozdowski, że biblioteka Kółka pedag. składa się z 253 dzieł. Objawił swoje zadowolenie, że członkowie korzystają z niej.

Potem miał odczyt p. Józef Kokurewicz, w którym starał się wlać w słuchaczy to przekonanie, że szkoła ludowa, ma w naszym kraju jedno z najważniejszych zadań, wydobyć stan rolniczy z demoralizacyi, i wznieść go na ten stopień oświaty, z któregoby mu było łatwiej pełnić obowiązki obywatelskie. Żądanie to trudne tylko wtedy spełnią pp nauczyciele ludowi, gdy sobie w kółkach pedagogicznych wzajemnych rad skąpić nie będą.

Potem podał p. Józef Kokurewicz zasadnicze określenie mnożenia i zastosowanie tej definicyi do rozlicznych przykładów mnożenia wszelkiemi liczbami.

W końcu był wykład o miarach metrycznych. Panowie nauczyciele żywo wprawiali się na tablicy w przykładach mnożenia wszelkiemi liczbami i w miarach metrycznych.

Następne Kółko pedag. uchwalone zostało na dzień 21 stycznia 1875 roku.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VIII. Nr 3. We Lwowie 16. stycznia 1875. Artykuł "Kółka pedagogiczne". Zachowano oryginalną pisownię]


Kółek pedagogicznych mamy w naszym kraju przeszło 40 a liczba ich wzmaga się ciągle. Jako wzory godne naśladowania podajemy dwa kółka, o których czytelnicy nasi nieraz już czytali dokładniejsze sprawozdania. Jedno z nich, na zachodnich krańcach naszego kraju, szczyci się opieką i kierownictwem światłego naszego i nieznużonego w pracy weterana, członka honorowego naszego Towarzystwa, drą Franciszka Nowakowskiego w Suchej. Prace kółka tego tak są donośne, że potrafiły zyskać uznanie nawet naszej najwyższej władzy szkolnej. (...)

Drugie kółko na przeciwnym krańcu naszej prowincyi, w Olejowie w Złoczowskiem, zostaje pod światłem kierownictwem ks. Władysława Drozdowskiego, którego prace około szkół i nauczycielstwa już nieraz w naszem uwydatniliśmy piśmie.

Nie wątpimy, że za przykładem tych dwóch zacnych mężów pójdzie cały szereg zwolenników oświaty i naszego Towarzystwa i założą kółka pedagogiczne, które pod skromnem godłem na czele niniejszego artykułu wypisanem "trzeba się uczyć", bez szumnych programów rozbudzić potrafią miedzy nauczycielstwem chęć do pracy nad własnem wykształceniem i pragnienie wiedzy, a to jedynie druga własnego przykładu, zachęty i koleżeńskiego postępowania.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VIII. Nr 7. We Lwowie 13. lutego 1875. Zachowano oryginalną pisownię]


Kółko pedagogiczne w Olejowie odbyło posiedzenie dnia 21 stycznia w obecności 17 członków. Pan Józef Kokurewicz podawał praktyczne zadania rachunkowe, które wszyscy członkowie wyrabiali. Pan Jan Petryszyn podawał praktyczne środki do podniesienia dobrobytu nauczycieli; ks. Władysław Drozdowski mówił o sposobach podniesienia ludu w moralnym i materyalnym względzie. W końcu nastąpił dalszy ciąg wykładu p. Kokurewicza o miarach metrycznych. Przyszłe posiedzenie ma się odbyć 18 marca. Nadto zbierano składki na bibliotekę, której założenie już poprzednio uchwalono.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VIII. Nr 15. We Lwowie 10. kwietnia 1875. Zachowano oryginalną pisownię]


Kółko pedagogiczne w Olejowie odbyło dnia 18. marca posiedzenie w obecności 13 członków.

Na wstępie przesłało telegrafem Wmu p. Józefowi Sąsiedzkiemu inspektorowi szkół ludowych powinszowanie imienin w dowód wdzięczności Za niezmordowaną pracę jego około oświaty ludu i doli nauczycieli.

P. Józef Kokurewicz przerabiał z nauczycielami zadania rachunkowe w liczbach dziesiętnych.

Ks. Michał Łopuszański, pleban obr. gr. kat. z Bzowicy, zaproszony przez ks. przewodniczącego, przemówił o potrzebie śpiewu w codziennem życiu, a osobliwie w cerkwi i kościele, o usunięciu śpiewów niemoralnych między ludem i o uregulowaniu śpiewu harmonijnego dzieci w cerkwi i kościele.

P. Józef Kokurewicz miał odczyt: "na czem rolnictwo się zasadza?", po którym nauczyciele powstaniem podziękowali mu za tak usilną i niezmordowaną pracę, podjętą w celu szerzenia oświaty ludu, i za korzyści, jakie z jego odczytów odnoszą.

Ks. Władysław Drozdowski miał odczyt: "o korzyściach i karmieniu bydła rogatego".

Ks. Wł. Drozdowski prosił, by pp. nauczyciele czuwali nad tem, aby się dzieci uczyły na pamięć katechizmu, przez księży katechetów objaśnionego, wtedy zwłaszcza, gdy kapłanie parafią zatrudnieni szkoły odwiedzać nie mogą.

P, Sikora, zawiadowca biblioteki, oświadcza, że nauczyciele z biblioteki coraz więcej korzystają i biblioteka coraz więcej w dzieła wzrasta.

W końcu zgodzono się na wniosek p. Sikory, aby na cześć p. inspektora Sąsiedzkiego, każdy nauczyciel z dziećmi nasadził kilka drzew na publicznej drodze.

Przyszłe posiedzenie ma się odbyć d. 29 kwietnia 1875 w Perepelnikach.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VIII. Nr 20. We Lwowie 15. maja 1875. Zachowano oryginalną pisownię]


Posiedzenie Kółka olejowskiego odbyło się d. 29 kwietnia 1876 w Perepelnikach. Pomimo słoty i złej drogi zebrało się 12 członków. Załatwiono następujące sprawy:

1. Na interpelacją ks. przewodniczącego: czy nauczyciele ludowi stosownie do uchwały Kółka zapadłej na ostatniem posiedzeniu wzięli się do obsadzania dróg drzewami? - jedni odpowiedzieli, że w szkolnych ogrodach i na miejscach publicznych drzewa wraz z dziatwą pozasadzali; drudzy, że przyjechawszy do Perepelnik o szczepy ze sławnej szkółki p. Padlewskiego się postarają; inni, że nie mogąc znikąd dostać drzewek ani dzikich ani owocowych, czekać muszą, aż im z ziarnek dziczki urosną.

2. Przy tej sposobności odczytał ks. przewodniczący okólnik c. k. Rady szkolnej okręgowej zalecający:
a) sadzenie i pielęgnowanie drzew owocowych w ogrodach szkolnych;
b ) utrzymywanie w porządku akt szkolnych;
c) utrzymywanie w porządku budynków szkolnych;
d) wczesne przekładanie Radom szkolnym miejscowym preliminarza na wydatki szkolne.

3. Ks. przewodniczący odczytał reskrypt złoczowskiego Oddziału Tow.[arzystwa] ped.[agogicznego] ustanawiający miejscowości, z których nauczyciele do Kółka olejowskiego należeć mają.

4. Ks. Władysław Drozdowski poruszył w swoim odczycie żywotną kwestyą naprowadzenia ludu wiejskiego do wstrzemięźliwości, nie pochwalając drogi bezwzględnego przymusu, tylko zalecając, aby nauka wyrobiła w ludzie wiejskim pojęcie godności człowieka i obrzydzenie pijaństwa, aby mu przedstawiła istotę i ważność ślubu, do którego pijaka zniewalać nie należy przed stopniowem wypróbowaniem, czy go dotrzymać zdoła.

5. P. J. Kokurewicz wykazał w swoim drugim odczycie o rolnictwie, jak dalece w naszym kraju zaniedbane są łąki, które przecież są podstawą gospodarstwa. Podał łatwe sposoby poprawy łąk i metodę pouczenia dziatwy w tej mierze.

6. Ks. Wł. Drozdowski odczytał, jaką budowę ciała bydło mleczne, pociągowe i opasowe mieć powinno.

7. Celem utwierdzenia w pamięci odczytu "o łąkach"' zaproponował p. Kokurewicz, aby, kto zechce, napisał sobie treść tego odczytu z świeżej pamięci.

8. P. Andrzej Sikora podał do opracowania następujące pytanie: "Jakim sposobem może się nauczyciel ludowy przyczynić do rozpowszechnienia sadownictwa?"

Wniosek ten przyjęto; termin do wniesienia opracowań naznaczono do końca czerwca r. b., poczem wydział Kółka oświadczył, że się postara o bezstronne ocenienie opracowań i o premiowanie najlepszego.

9. Ks. przewodniczący podał pod dyskusyą Kółka pytanie: "Czy ma nauczyciel ludowy czuwać nad obyczajami dzieci tylko w szkole, czy też i poza szkołą, zwłaszcza gdy razem do domu powracają?"

Zgodzono się na to, że nie pojął ten nauczyciel swego powołania, u którego dzieci poza szkołą nieobyczajnie się sprawują, i że troskliwy o dobro dzieci nauczyciel znajdzie rozliczne sposoby na ukrócenie swawoli dziatwy nietylko w szkole, ale i poza szkołą.

10. P. Kokurewicz wniósł opracowanie rozkładu nauk w 3-klasowej szkole o jednym nauczycielu z tym warunkiem, aby program nauk obejmował wszelkie przedmioty potrzebne dla przyszłych rolników i obywateli.

11. P. Murzyn nadmienił, aby niezaniedbywać śpiewu, zwłaszcza cerkiewnego, który i rodziców zadawalnia i dzieci do szkoły przyciąga.

12. P. Kokurewicz, jako członek Stowarzyszenia pszczelniczo - sadowniczego, przypomniał, że pp. nauczyciele, zwłaszcza ci, którzy są członkami Stowarzyszenia pszczelniczo - sadowniczego, w czasie wolnym pouczyć się mogą racyoalnego pszczelnictwa w pasiekach olejowskich.

13. P. Kokurewicz przypomniał, że nadszedł czas urządzania majówek dla dzieci, gdzie się znajdą warunki po temu.

14. Przyszłe posiedzenie Kółka naznaczono na dzień 20 maja r. b. w Olejowie.




[źródło: Szkoła. Tygodnik pedagogiczny. Organ Towarzystwa Pedagogicznego. Rok VIII. Nr 23. We Lwowie 5. czerwca 1875. Zachowano oryginalną pisownię]


Kółko olejowskie odbyło dnia 20 maja r. b. posiedzenie w Olejowie. Członków razem 20. Ks. przewodniczący zwróciwszy uwagę zgromadzenia na to, że pierwszy rok istnienia Kółka olejowskiego przeminął, zarządził nowy wybór: przewodniczącego, jego zastępcy, sekretarza i bibliotekarza zarazem podskarbiego.

Na 19 głosujących obrano: Przewodniczącym Kółka ks. Władysława Drozdowskiego; zastępcą przewodniczącego p. Józefa Kokurewicza; sekretarzem ks. Jakóba Szydłowskiego, nauczyciela z Łopuszan, bibliotekarzem i podskarbim p. Andrzeja Sikorę.

P. Józef Kokurewicz odczytał krytyczny pogląd na czynności Kółka w pierwszym roku istnienia, i zagrzewał wszystkich członków bez wyjątku, aby w dążeniu do celu, które sobie Kółko wytknęło, słowem i czynem jak najgorliwszy udział brali.

Ks. sekretarz odczytał uchwałę złoczowskiego oddziału Towarzystwa pedagogicznego z dnia 22 kwietnia 1875, l. 78, wyrażającą Kółku pedagogicznemu w Olejowie zasłużone uznanie za gorliwe zajmowanie się sprawami swego zakresu.

P. Andrzej Sikora dał swoim wykładem, o nauce geografii w szkole ludowej, powód do żywej, wielce pouczającej dyskusyi nad tym przedmiotem.

P. Kokurewicz zalecił jako jeden z środków do umoralnienia ludu wiejskiego, umieszczanie na ścianach w szkole tabliczek z przysłowiami obyczajowemi wierszowanemi.

Takie wierszyki do gospodarstwa męskiego i kobiecego zastosowane znajdą się w dwóch książeczkach wydanych przez Towarzystwo rolnicze polskie, pod tytułem: "Elementarz dla chłopców wiejskich" i "Upominek dla dziewcząt wiejskich".

Z uwagi, że w miesiącach letnich rodzice potrzebując dzieci do paszenia bydła, żądają, aby się nauka w szkole ludowej w 5 godzinach południowych odbywała; ks. Drozdowski podał tę kwestyą pod dyskusyą Kółka, które po długich rozprawach większością głosów wyraziło zdanie, że upał w godzinach południowych nie dozwala dzieciom paszeniem bydła znużonym, korzystać należycie z nauki, i że Rada szkolna miejscowa, załatwić powinna tę kwestyą z zastosowaniem okoliczności lokalnych do przepisów prawnych i z uwzględnieniem korzyści dziatwy szkolnej.

Posiedzenie Kółka, odbyć uchwalono dnia 27 czerwca r. b. w Olejowie.