Wiersze Jana Półtoraka - "Wnuka" cz.3
Dodane przez Remek dnia Czerwca 28 2009 20:46:38
Wiersz wygłoszony w 50-tą rocznicę śmierci Juliusza Słowackiego w kościele parafialnym w Olejowie na Podolu 03.04.1899 przez samego Autora Jana Półtoraka pseudonim "Wnuk".

O Juliuszu, złoty kwiecie,
Różo Jerychońska,
wiersze Twoje w testamencie
zachowuje Polska.

Kwiat Twych wierszy nie więdnieje,
lud go w sercu nosi,
jako skarby zachowuje,
cześć Ci za to głosi.

Przyjm że dary z serc ofiary,
jakie tylko mamy,
na ołtarzu nasze kwiaty,
które Ci składamy.



Po odzyskaniu niepodległości, była wymiana zaborczych pieniędzy - walut, na polskie marki. Z tej okazji Jan Poltorak "Wnuk" napisał swój wiersz

Białe orły, polskie marki,
narobiły dużo swarki.
Za korony i za ruble
czarnym orłom łeb oskubli.
Bierz że bracie pieniądz marki
i idź z niemi na jarmarki.
Zakup za nie dwie fujarki,
graj za wolność, graj za marki.
Bierzcie bracia w trąby grajcie,
Konopnickiej marsz śpiewajcie.
My nie damy polskiej ziemi,
póki nasze pokolenie.
Niech nie myślą chytrzy Niemcy,
że im damy ziemi więcej,
chyba tylko na mogiły,
bo nam Polska i kraj miły.
Także niecne hajdamaki,
niech nie myślą, że Polaki
dla miłości i dla zgody,
odstąpią im po San wody.



Wiersz ten deklamował 3 maja 1925 roku w "Sokole" w Załoźcach pow. Zborów, wnuczek poety - Michał Kotowicz.

Warszawo, o smutna Warszawo,
dzieje twoje krwią pisane
dla wiedzy świata.
Powiedz Warszawo, co się stało ?
Coś zawiniła w obliczu świata,
że Moskal w twym ogrodzie
w strasznej krwi brodzi,
morduje, więzi, zakuwa w kajdany.
Na długie lata
wywozi na Sybir do Irkucka,
Tobolska, w nieznane Kamczatki.
Myśli, że tam zginie
gdzieś na Sachalinie,
nie będzie oglądał ojczyzny,
ni ojca, ni matki.
A za cóż spytacie,
ten wróg nas tak gniecie?
Za wiarę i ojczyznę naszą -
chyba rozumiecie.
Lecz naród polski
ma w sobie to lechickie znamię,
którego żadna siła
ni przemoc nie złamie.



Wiersz napisany z okazji odsłonięcia mogiły nieznanego żołnierza pod Mińskiem.

Czyś bił się z Niemcem, czy Moskalem,
czyś był z Pomorza, czy z pod Tatr,
żegnała ciebie matka z żalem
i szumiał wiatr, żałosny wiatr.

Dziś przy tym pomniku,
młody żołnierzyku,
ten lud za któryś padł,
z wyrwanych serc ci rzuca kwiat.

Czy cię szrapnele rozszarpały,
czy bagnet przebił serce twe,
czy granat rozdarł na kawały,
kto dziś to wie, kto dziś to wie.

W ogniu, huku, dymie,
wiatr rozwiał twe imię,
a w ziemie wsiąkła krew
i wzrósł wolności święty krzew.

Po broń podnieśmy dłoń,
na baczność stań, prezentuj broń.



Jan Półtorak Jan Półtorak "Wnuk" urodzony w Trościańcu Wielkim ok. 1844 - zmarły 20 stycznia 1933 w wieku 88 lat w Załoźcach, był poetą, literatem, nauczycielem ludowym, współpracownikiem czasopisma "Kłos", członkiem PSL i krzewicielem polskości na Podolu. Zakładał biblioteki w okolicznych wsiach i czytał prasę, oraz książki po polsku miejscowej ludności. Był uzdolnionym artystą który wykonywał własnoręcznie meble. Zostały one zaprezentowane na wystawie we Wiedniu jako wyroby rzemiosła z Galicji.

Piękne wspomnienie pośmiertne o nim z krakowskiego pisma "Ilustrowany Kuryer Codzienny" zamieściliśmy w osobnym artykule Jan Półtorak - z kroniki żałobnej

Bardzo dziękujemy krewnym Autora, z podolskich rodów Kotowiczów i Półtoraków, za dostarczenie tych wierszy.