21 - Rok 1934
Dodane przez Remek dnia Stycznia 11 2009 09:19:16
(Stefania Spittal: Kronika szkoły w Załoźcach - część 21)

ROK 1934


Dzień imienin Pana Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej był obchodzony w tutejszej szkole bardzo uroczyście. Na zebraniu wszystkich zarządów gminnych ułożyły dzieci cały program uroczystości. W przeddzień imienin udekorowały klasy, a już najbardziej pod tym względem zasłużyła się klasa Vb. Dzieci z tej klasy siedziały prawie do wieczora, znosząc drzewka świerkowe i ozdoby do dekoracji klasy. Rozchodziło się o to, aby izba lekcyjna była jak najładniejsza, gdyż w tej sali miał odbyć się poranek w dniu 1 lutego 1934 r. Nabożeństwa szkolne odbyły się we wszystkich miejscowych świątyniach. Po nabożeństwie dzieci zgromadziły się w szkole, aby uczestniczyć w poranku. Program poranku był następujący: 1) Odśpiewanie "Jeszcze Polska", 2) Przemówienie nauczyciela p. Kacpra Wojnickiego, 3) Deklamacje dzieci szkolnych, 4) Odśpiewanie przez chór szkolny pieśni na cześć Pana Prezydenta. 5) Odśpiewanie kilku pieśni patriotycznych. Wszystkie części programu były bardzo starannie opracowane. Bardzo piękne było przemówienie p. Kacpra Wojnickiego, zaznajamiające młodzież szkolną z całokształtem pracy Pana Prezydenta dla Polski.

W dniu 10 lutego obchodziła szkoła tutejsza objęcie przez Polskę morza. Obchód odbył się w skromniejszych ramach. Najważniejszym tegoż było przemówienie p. Stefanii Spittal "Znaczenie morza dla Polski".

Do obchodu imienin Pana Marszałka Józefa Piłsudskiego przygotowywała się nasza szkoła dość długo, dlatego też wypadł on bardzo pięknie. Uroczystości szkolne imieninowe były rozłożone na dzień 18 i 19 marca 1934 r. Dzieci szkolne pięknie przyozdobiły sale naukowe, nie szczędząc pracy przetrwały do późnych godzin popołudniowych w szkole. Oddawały się z całym zapałem pracy, która wyszła z ich inicjatywy i była dla nich tym milsza. Szkoła nasza współdziałała z Komitetem obywatelskim, w myśl życzeń tegoż część uroczystości odbyła się w dniu 18 marca 1934 r. Po uroczystym nabożeństwie udał się cały pochód do miejscowego Sokoła na poranek urządzany przez szkołę. Program poranku był następujący: 1) Przemówienie p. Mariana Sambulskiego. 2) Deklamacje wygłoszone przez uczniów
a) "Naczelnikowi J. Piłsudskiemu", b) "Naszemu wodzowi", c) "Zwycięzca", 3) Odśpiewanie hymnu państwowego i pieśni patriotycznych, 4) Odegranie sztuki ze śpiewami p.t. "Dla ciebie Polsko", 5) Na zakończenie żywy obraz.

W dniu 19 marca, po uroczystym nabożeństwie we wszystkich miejscowych świątyniach odbył się referat z przeźroczami, wygłoszony przez p. Stefanię Spittal a naświetlający działalność Pana Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wszystkie punkty programu wypadły bez zarzutu, ale najpiękniej wypadły sztuczka i żywy obraz, gdyż przemówiły do serca obecnych.

Święto lasu odbyło się w tutejszej szkole po raz pierwszy w dniu 30 kwietnia1934 r. Organizatorem całej uroczystości był specjalny delegat wojewódzki p. inż. Pacześniowski Stanisław, który w umówionym dniu przybył do szkoły tutejszej przywożąc ze sobą sadzonki świerku i jesionów. Sadzonki te zasadziły dzieci z klas V a, V b, VI i VII na trzech grządkach. Każda z klas miała swą oddzielną grządkę, którą następnie ma opiekować się. Sadzeniu przypatrywały się wszystkie dzieci szkolne z niższych klas. W uroczystości brali udział przedstawiciele sądownictwa, magistratu i t. p. Po zasadzeniu grządek oddała kier. szkoły poszczególnym klasom roślinki - drzewka pod opiekę, a pan inżynier wygłosił przemówienie na temat znaczenia lasów. Na tym uroczystość zakończyła się. Już w następnym dniu dzieci wzięły się do zabezpieczania grząd, obciągały je drutem i patykami i obłożyły darnią. Wyznaczyły dyżury do podlewania drzewek.

Uroczystość 3 maja wypadła w tym roku bardzo pięknie, gdyż sprzyjała jej prześliczna pogoda. Do bardzo licznie zebranych uczestników przed gmachem Sokoła przemówiła Stefania Spittal naświetlając znaczenie wiekopomnej Konstytucji. Dzieci szkolne deklamowały okolicznościowe wiersze i odśpiewały pieśni patriotyczne. Zwyczajem lat ubiegłych w program uroczystości wchodziły nabożeństwa we wszystkich świątyniach, pochód przez ulice miasta, a wieczorem akademia.

Wieczornicę w szkole urządziło Szkolne Koło Miłośników Śpiewu w dniu 27 maja 1934 r. Ilość uczestników była stosunkowo mała z powodu brzydkiej pogody.

Wycieczka do Zbaraża odbyła się w dniu 28 maja 1934 r. Wzięło w niej udział 75 dzieci szkolnych, które pod opieką wychowawców wyjechały furmankami wczesnym rankiem do Zbaraża. Pogoda była bardzo piękna, droga prowadziła wzdłuż pól okrytych zbożem, co wpływało bardzo dodatnio na uczestników. Po kilkugodzinnej jeździe wycieczka przybyła do Zbaraża, gdzie dzięki uprzejmości p. Kierownika Kanasa, kierownika szkoły żeńskiej korzystała z gościnności w szkole, a ponadto otrzymała przewodnika, który oprowadzając wycieczkę, zaznajomił bardzo dokładnie z historią miasta. Po zwiedzeniu wszystkich osobliwości Zbaraża wróciła wycieczka w bardzo miłym nastroju późnym wieczorem do Załoziec.

Przedstawienie szkolne odbyło się w dniu 10 czerwca 1934 r. urządzone przez Szkolne Koło Miłośników Śpiewu. Program przedstawienia był następujący:
A) Dziwy - obrazek fantastyczny
B) Uroczystość królewska składająca się:
a) z tańca grzybków, b) tańca ogólnego, c/)odśpiewanych pieśni "Na wedecie", "Polatuj pieśni".
C) Deklamacji "Lis i kozioł" i "Do młodzieży".
D) Dwu pieśni ruskich "Na wesni" i "Na zełenom horboczku"
E) Z tańca kwiatów
F) Pieśni odśpiewanej prze chór p. t. "Sygnały".

Rok. 1934. Klasa IV
Rok. 1934. Klasa IV. Siedzą: F. Niedzielski i T. Auerbach. Obok Auerbacha ucz. Maria Makarówna.
(kliknij, żeby powiększyć)

Rok. 1934 (czerwiec). Klasa II
Rok. 1934 (czerwiec). Klasa II. Wychowawca E. Korba.
(kliknij, żeby powiększyć)

Epidemia czerwonki i tyfusu brzusznego nawiedziła Załoźce i okolice z początkiem roku szkolnego 1934/35, znacznie ten powód obniżył frekwencję szkolną, szczególnie w miesiącach wrześniu i październiku. Kierowniczka szkoły nie stosowała zamknięcia szkoły, gdyż uważała, że to nie przerwie epidemii, bo oprócz dzieci chorowało wiele osób nie mających ze szkołą nic wspólnego. Walkę epidemii wypowiedziała szkoła przez: 1) uświadamianie młodzieży w szeregu pogadanek, 2) referaty dla dorosłych organizowane tak przez szkołę, jak i Towarzystwo Szkoły Ludowej. 3) stosowanie w szkole najprostszych środków zapobiegawczych.

Grono nauczycielskie, wrzesień 1934
Grono nauczycielskie, wrzesień 1934 r. Od lewej stoją: E. Korba, H. Spittal, K. Helm, Kasper Wojnicki.
Siedzą od lewej: M. Szmidowa, F. Niedzielski, Z. Czechowska, S. Paradowska.
(kliknij, żeby powiększyć)

Tydzień szkoły powszechnej t.j. od 2 -10 października 1934 r. zużytkowała szkoła i miejscowe Towarzystwo Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych na propagandę Towarzystwa i zebranie funduszów na cele tego Towarzystwa. Pracowało nauczycielstwo i młodzież intensywnie, ale rezultaty nie były wykładnikiem włożonej pracy.

Przegląd budynku szkolnego pod względem sanitarnym został przeprowadzony przez p. inspektora sanitarnego wojewódzkiego dr. Feita, lekarza powiatowego dr Hawryluka, lekarza okręgowego dr Ottona Schora w dniu 9 listopada 1934 r.

Dr Feit stwierdził, że budynek szkolny chociaż nowy nie jest zaopatrzony w nowoczesne urządzenia (brak wody bieżącej, specjalnej garderoby, odpowiednich klozetów), również stwierdził brak ławek i wyposażenia do jednej nowowykończonej sali. Zainteresował się akcją Koła Młodzieży Polskiego Czerwonego Krzyża.

Rocznica Niepodległości obchodzona była w naszej szkole w dniu 11 listopada 1934 r. bardzo uroczyście. Młodzież szkolna zgromadziła się bardzo licznie, chociaż ten dzień wypadł na niedzielę. Ze szkoły udała się młodzież wraz z nauczycielami do miejscowych świątyń. Po nabożeństwach udała się dziatwa szkolna na poranek urządzony przez szkołę w Sokole. Program poranku był następujący: przemówienie, deklamacje "Nieznany" i "Dziś Polsko Twe imieniny", dialog p.t. 11 listopad, sztuczka sceniczna ilustrująca dzieje Polski porozbiorowej do czasów odzyskania niepodległości, pieśni wykonane przez chór szkolny. W poranku wzięła udział bardzo liczna grupa młodzieży szkolnej i dorosłych., wskutek tego było tak ciasno, że nie można się było ruszyć. Mimo niewygodnej pozycji publiczność wytrwała cierpliwie do końca, gdyż program był piękny i wypadł bez zarzutu.

Akademia na 11 listopada 1934
Akademia na 11 listopada 1934 r. Druga od prawej J. Czechowska.
(kliknij, żeby powiększyć)

Przedstawienie szkolne na 11 listopada 1934
Przedstawienie szkolne na 11 listopada 1934 r.
(kliknij, żeby powiększyć)

Święty Mikołaj został urządzony z funduszów Z.P.O.K. W dniu 6 grudnia 1934 r. przybyła do budynku 7 kl. szkoły w Załoźcach p. Jadwiga Ponurkiewicz przewodnicząca Z.P.O.K. z p. Sonnenscheinową. Po przemówieniu p. przewodniczącej Z.P.O.K. i p. kierowniczki szkoły Stefanii Spittal obdarowano 28 najbiedniejszych dzieci szkolnych. W dniu tym dzieci otrzymały 7 par butów i trzewików, 4 sukienki, 3 ubrania dla chłopców, 4 płaszcze, 3 swetry, 5 par pończoch, 3 koszule - wszystko nowe. Ponadto nauczycielstwo zebrało przechodzone ubranka, płaszcze, sukienki i t.p. rzeczy, które również zostały rozdzielone między najbiedniejsze dzieci szkolne. Przez zaopatrzenie dzieci w obuwie, płaszcze, ubrania została usunięta główna przyczyna absencji w szkole i spełniony piękny czyn obywatelski.

W dniu 11 grudnia 1934 r. częściowo wizytował tutejszą szkołę p. Zastępca Inspektora Szkolnego, p.. Jan Byra.

Dla klasy III urządziła p. Karolina Helm wychowawczyni klasy choinkę 20 grudnia 1934 r. Na uroczystość choinki złożyło się przemówienie okolicznościowe, zaświecenie choinki, kolędy, podział między dzieci ozdób, cukierków, przysmaków z drzewka. Uroczystość była dla dzieci tym przyjemniejsza, że one same postarały się o drzewko i wykonały ozdoby. W uroczystości wzięło udział grono nauczycielskie, uczniowie kl. III i dzieci zaproszone jako delegaci z innych klas. Radość dzieci była przeogromna, a przeżyte zdarzenie zostanie na zawsze w pamięci dziatwy.

Z okazji 100 lecia Pana Tadeusza została otwarta w dniu 16 grudnia 1934 r. wystawa w tutejszej szkole. O godz. 12 wygłosił dr Stanisław Spittal referat o Panu Tadeuszu, dzieci szkolne deklamowały i śpiewały, po czym tłumnie zebrana publiczność udała się na zwiedzenie wystawy. Ogólne zainteresowanie budziła broń z czasów Adama Mickiewicza, gazety sprzed 100 lat, bardzo wielka ilość portretów Adama Mickiewicza, obrazów, kart, widokówek oraz bardzo dużo różnych wydań Pana Tadeusza i dzieł A. Mickiewicza. Wystawę zwiedziły dzieci szkolne, każda klasa w oddzielnych godzinach. Zamknięcie wystawy nastąpiło dopiero 21 grudnia 1934 r.

Wystawa Mickiewiczowska Wystawa Mickiewiczowska
Wystawa MickiewiczowskaWystawa Mickiewiczowska

Zdjęcia Wystawy Mickiewiczowskiej
(kliknij, żeby powiększyć)


poprzednia
część

 

 

Kronika Szkoły w Załoźcach Starych

 

 

następna
część