11 - Rok 1928
Dodane przez Remek dnia Grudnia 20 2008 11:58:01
(Stefania Spittal: Kronika szkoły w Załoźcach - część 11)

ROK 1928


Od dnia pierwszego stycznia 1928 r. mianowała R.S.P. w Zborowie pismem z dnia 30 grudnia 1927 r. L: 3086 naucz. w Wołczkowcach do szkoły w Załoźcach Nowych na zastępstwo chorej nauczycielki Apolonii Małańczukówny.

Dzień 19 marca 1928 r. imieniny Marszałka Józefa Piłsudskiego. Po nabożeństwie szkolnym mamy poranek w szkole. Trudno pomieścić taką wielką ilość dzieci. Część dzieci jest w sali szkolnej, część w sieni, a reszta na podwórzu. Musimy program uroczystości skrócić, aby dzieci nie poprzyziębiały się. Na poranek złożyło się: przemówienie kier. szkoły, śpiewy i deklamacje dzieci. Na budowę łodzi podwodnej imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego zebrano wśród grona nauczycielskiego i młodzieży szkolnej 25 zł. Kwota ta została przesłana do Starostwa w Zborowie.

W dniu 22 marca przesłała Rada Szkolna Powiatowa pismo z 27 lutego 1928 r. L:376/28, w którym zawiadamia, że Ministerstwo W.R.i O.P. w Warszawie rozporządzeniem z 17 stycznia 1928 r. nr I-17 700 postanowiło, że w szkole w Załoźcach Starych ma być utrzymany państwowy język nauczania. W ten sposób skończyła się walka o polskość szkoły tocząca się od początku roku 1925 dzięki nieuczciwej agitacji ukraińskiej.

Dnia 18 kwietnia 1928 r. w Zborowie zmarła na gruźlicę płuc nauczycielka Apolonia Małańczukowna. W pogrzebie zmarłej koleżanki wzięli udział; Stefania Spittal, Helena Spittal i Mieczysław Holinacz jako nauczyciele załozieccy. Przeżywszy ledwie 22 lata, wypracowała swe młode siły nad dziatwą załoziecką przeżywając różne ciernie i głogi, Obowiązki swe pełniła jak najsumienniej, zawsze cicha i skromna, starała się swym postępowaniem wszystkich zadowolić. Przez śmierć jej szkoła ponosi niepowetowaną stratę pracowniczki, która swe czynności służbowe pełniła z zaparciem się siebie, niosła światło do serc maluczkich, pracując dla lepszego jutra. Niech ziemia lekką jej będzie!

22 kwietnia 1928 r. odwiedził szkołę w Załoźcach Starych inspektor szkolny Ludwik Jasiński. Zwizytował oddziały: II i IV przy czym wyraził swe uznanie kierowniczce szkoły i przyrzekł dać zastępstwo za chorą nauczycielkę Tyczkowską Jadwigę. Pismem z dnia 7 maja 1928 r. L: 957 Rada Szkolna Powiatowa przeniosła kontraktową nauczycielkę Stefanię Kostkówną ze szkoły w Jeziernej do szkoły w Załoźcach Starych.

Posiedzenie w sprawie budowy szkoły w Załoźcach Starych odbyło się dnia 10 maja 1928r . przy współudziale członków Rady Szkolnej miejscowej i przedstawicieli gminy m. Załoziec. Na posiedzeniu tym spisano następujący protokół:

Obecni członkowie R.S.M. Stefania Spittal, Franciszek Baczyński, Michał Szawłowski przewodniczący R.S.M., jego zastępca Sierżant Józef oraz Alojzy Czechowski, Józef Kwaśnicki syn Feliksa, Michał Makar, Kasper Łanowy, Jan Baj. Delegaci gminy: Józef Szawłowski burmistrz i Dymitr Burawa asesor. Na wniosek Stefanii Spittal R.S.M. i przedstawiciele gminy zaaprobowali w całej osnowie sieć szkolną w Załoźcach opracowaną i przedstawioną przez inspektora szkolnego Ludwika Jasińskiego pismem z dnia 26 kwietnia 1928 r. L:526/28 z tym, że 7 kl. szkoła konieczna jest w Załoźcach Starych, a to z tych względów, że jest to najdogodniejszy punkt dla obwodu I. Dzieci, które do szkoły uczęszczają z Białogłowszczyzny i Reniowszczyzny, to jest z najdalszych krańców Załoziec Starych miałyby daleko większe odległości, gdyby szkołę pobudować gdzie indziej. Załoźce, dnia10 maja 1928 roku. Następują pod datą podpisy wszystkich obecnych.

Trzeci dzwon przy kościele parafialnym zawieszono w Załoźcach w dniu 8 czerwca 1928 r. Jest na nim wyrobiona figurka świętego Antoniego z Padwy z Panem Jezusem na jednej i lilią na drugiej ręce. Napis jest taki: Do modlitwy za zmarłych wzywam was żywi. Ze składek groszowych dzwon ten dla swego kościoła w Załoźcach ufundowali wierni parafianie. Imię dzwonu Antoni.

Święto pieśni odbyło się w dniu 18 czerwca 1928 r. Wskutek niepogody musiały odpaść ćwiczenia wolne, zabawy i gry na wolnym powietrzu. Dzieci śpiewały w salce szkolnej. W uroczystości tej wziął udział burmistrz Józef Szawłowski, przewodniczący R.S.M. Michał Szawłowski i kilkoro rodziców.

W święto Piotra i Pawła w dniu 29 czerwca 1928 r. poświęcił ks. Gerard Rachalski w asyście księży Redemptorystów, którzy przeprowadzili tygodniowe misje w Załoźcach, wszystkie trzy dzwony.

Biblioteka szkolna wzrosła do 164 dzieł, a tomów 173 wedle sprawozdania bibliotekarza szkolnego, p. Heleny Spittal, z dnia 2 lipca 1928 r.

Kuratorium O.S.L. zarządziło zmiany planów przesłanych do Kuratorium. Szczególnie rozchodziło się o natryski, których p. inż. W. Dajczak w planach swych nie uwzględnił. Pan wojewoda tarnopolski Kwaśniewski plany te na prośbę gminy m. Załoziec zatwierdził. Plany te odesłała gmina powtórnie do Kuratorium O. S. L.

Na końcu wakacyj to jest 30 sierpnia 1928 r. przyjechał na wizytację kościoła ks. arcybiskup Bolesław Twardowski. Bawił w Załoźcach przez trzy dni, ale w szkole nie był, gdyż w czasie jego bytności nauka nie odbywała się jeszcze.

Nauka rozpoczęła się 3 września 1928 r. Frekwencja przedstawia się następująco: obowiązanych 255, zapisanych 250, uczęszczających wedle stanu z dnia 5 września 1928 r. 229 dzieci.

Na zarządzenie R.S.P. z dnia 10 sierpnia 1928 r. L:1588/28 odbyły się w szkole tutejszej od 3-9 września 1928 r. pogadanki propagandowe w okresie Tygodnia Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej dla dzieci od czwartej klasy począwszy. Pogadanki te przeprowadziła Stefania Spittal.

Z dniem 1 września 1928 r. R.S.M. przeniosła nauczycielkę Jadwigę Tyczkowską, która od listopada 1927 r. do końca roku szkolnego 1927/28 była na urlopie, do szkoły o jednym nauczycielu w Gontowej. Pismo R.S.P. z 11 września 1928 r. L: 1325/28

Rada Szkolna Powiatowa zamianowała nauczyciela Antoniego Lerchera z dniem 16 września 1928 r. dla Załoziec Starych. Dekret R.S.P. z dnia 11 września 1928 r. L: 1630/28.

Dzień Dziecka wprawdzie w ramach bardzo skromnych odbył się w dniu 16 września 1928 r. W tym dniu wszystkie dzieci tutejszej szkoły spędziły całe popołudnie aż do zmroku na grach i zabawach.

Na miejsce nauczyciela Mieczysława Holinacza przeniesionego od wakacyj do Nuszcza, został mianowany Edward Korba, który ma odrębnie prowadzić szkołę w Załoźcach Nowych.

Pan Opala radca Kuratorium O.S.L. przybył z p. inspektorem szkolnym Ludwikiem Jasińskim w sprawie budowy szkoły w Załoźcach Starych w dniu 21 września 1928 r. Wyraził swoje nie zadowolenie z tego powodu, że gmina m. Załoziec starała się o zatwierdzenie planu w województwie wbrew decyzji Kuratorium. Na rok 1928 nie przyrzekł żadnej pomocy z Kuratorium.

Preliminarz budżetowy uchwaliła R.S.M. na posiedzeniu odbytym 27 października 1928 r. na rok szkolny 1928/29 w kwocie 9971zł.

Kuratorium O.S.L. rozporządzeniem z dnia 24 września 1928 r. nr I L:29 805/28 przeniosło p. Marię Schmidową nauczycielkę w Milnie do szkoły w Załoźach Starych. Pismo R.S.P. z 29 września 1928 r. L:1992/28. Pani Maria Schmidowa objęła obowiązki służbowe dnia 9 października 1928 r. Równocześnie została zwolniona z obowiązków służbowych w Załoźcach Starych nauczycielka Julia Harasymowiczowa i przeniesiona do szkoły w Załoźcach Nowych pismem R.S.P. z dnia 7 września 1928 r. L:1737/28.

Na zarządzenie R.S.P. z dnia 16 października 1928 r. L:2224/28 odbył się w naszej szkole w dniu 31 października 1928 r. Dzień Oszczędności. Pogadanki na ten temat przeprowadziła Stefania Spittal.

Dziesięć lat upłynęło od uzyskania niepodległości Rzeczypospolitej Polski. Na specjalne zarządzenie Ministerstwa W.R. i O.P. Kuratorium O.S.L. a także Rady Szkolnej Powiatowej z dnia 27 września 1928r, L:1934/28 szkoła tutejsza obchodziła nadzwyczaj uroczyście 10 lecie Niepodległej Polski.

Uroczystość szkolna odbyła się w dniu 10 listopada 1928 r. rozpoczynając się nabożeństwem w kościele i cerkwi. Po powrocie dziatwy z nabożeństwa przemówiła do zebranych Stefania Spittal, po czym nastąpiły deklamacje po jednej z każdej klasy przeplatane śpiewami patriotycznymi. Po zmilknięciu pieśni nauczycielka Stefania Spittal odczytała najlepsze projekty zapodane przez młodzież celem uczczenia 10lecia Niepodległości polski. Były wnioski bardzo dziecinne, ale i bardzo poważne, nacechowane głęboką miłością bliźniego i Ojczyzny. Na poranku byli reprezentanci gminy wraz z burmistrzem i członkowie R.S.M.

Druga część uroczystości nie doszła do skutku ze względu na obficie padający deszcz. Tę część programu miały wypełnić dekoracje grobów polskich żołnierzy poległych za wolność polskiej ziemi i spoczywających na cmentarzu załozieckim. Następnego dnia tj. 11 listopada 1928 r. dziatwa szkolna wzięła czynny udział w uroczystości zorganizowanej przez polskie towarzystwa wykonując śpiewy i deklamacje.

Od 1 grudnia 1928 r urzęduje znowu Sąd Powiatowy w Załoźcach. Z chwilą wybuchu wojny światowej przestał istnieć aż do roku 1920. W tym roku wczesną wiosna naznaczono mu jako siedzibę Podkamień, gdzie przetrwał do grudnia 1928 r. Długo oczekiwany przez mieszkańców Załoziec urzęduje obecnie jako zapowiedź dobrych spokojnych czasów.

Na parę dni przed Bożym Narodzeniem zaczęła się ostra zima, mrozy i wiatry dają się we znaki wszystkim.




poprzednia
część

 

 

Kronika Szkoły w Załoźcach Starych

 

 

następna
część