04 - Załozieccy nauczyciele
Dodane przez Remek dnia Listopada 17 2008 23:48:50
(Stefania Spittal: Kronika szkoły w Załoźcach - część 4)

ZAŁOZIECCY NAUCZYCIELE


Jak już wspomniałam nie można zapodać kto pierwszy uczył w szkole w Załoźcach. Dwa tylko nazwiska nauczycieli z czasów Polski Przedrozbiorowej podałam z powodów wyżej naprowadzonych. Dopiero od roku 1792 mogę zacytować wszystkich nauczycieli szkoły tutejszej dzięki schematyzmom austriackim i tak pracował:

1)

Michał Zajączkowski

w roku

1792-1795

2)

Antoni Kotowicz

"

1796-1801

3)

Jan Barański

"

1802-1806

4)

Stefan Barański

"

1807-1808

5)

Onufry Korytyński

"

1809-1810

6)

Jan Barański

"

1811-1813

7)

Onufry Korytyński

"

1814-1828

Od 1829 do roku 1850 nie podawano w schematyzmach nazwisk nauczycieli szkół trywialnych, te lata stanowią lukę w spisie imiennym nauczycieli tutejszej szkoły. Dopiero w spisach lat następnych figurują:

Jan Twerd

w roku

1851-1861

Jan Barski

"

1862-1874

Franciszka Sommer

"

1875-1878

Apolinary Górecki

"

1879-1913

Nauczycielami podwładnymi byli:

Michał Macewka

w roku

1886

Józefa Herman

"

1891

Alojza Goos

"

1892

Stanisław Włodkowski

"

1893

Stanisław Antoniewicz

"

1894

Maria Sękowska

"

1896

Paulina Sochacka

"

1897

Olga Popper

"

1898-1899

Aniela Cegielska

"

1898-1899

Olga Popper

"

1900-1908

Józef Podhalicz

"

1900-1904

Stanisława Mosoczy

"

1902-1903

Maciej Mulak

"

1903-1914

Stanisława Popper

"

1905-1913

Apolonia Górecka

"

1905-1914

Olga Szawłowska

"

1909-1914

Aleksander Chuderski

"

1914

kierownik szkoły

Stanisława Topolska

"

1914

naucz.

N. Szczęsna

"

1914

Załoźce Nowe:

Teodor Ratkiewicz

w roku

1852-1855

Eustachy Macewka

"

1856-1895

kier. szkoły

Mikołaj Hordyński

"

1867-1869

naucz.

Stefan Wowianka

"

1870-1869

"

Seweryn Koszuliński

"

1874

"

Grzegorz Bahrij

"

1875

"

Sylwester Jaworski

"

1876-1881

"

Michał Iwańciów

"

1882

"

Paweł Konopiński

"

1883-1889

"

Teodor Chodorowski

"

1884

"

Stefan Chodorowski

"

1885-1889

"

Magdalena Tokarska

"

1900

"

Michał Macewka

"

1891-1893

"

Aloiza Cooz(?)

"

1893-1898

"

Maria Topolska

"

1895-1896

"

Stefan Chodorowski

"

1896-1914

kier. szkoły

Maria Sękowska

"

1897

naucz.

Paulina Sochacka

"

1898

"

Stanisława Mossoczy

"

1900

"

Maria Kohl

"

1901

"

Maria Rapacka

"

1902-1914

"

Zofia Fedorowiczówna

"

1911-1914

"

Od roku 1852 istnieją w Załoźcach dwie odrębne szkoły z osobnym kierownictwem i od tego czasu istnieją nazwy: Szkoła w Załoźcach Starych i Szkoła w Załoźcach Nowych. Najpierw pracuje w nich tylko jeden nauczyciel. Z biegiem lat, gdy przymus szkolny stosuje się, frekwencja wzrasta, stopień organizacji podnosi się. Z jednoklasowej staje się szkoła w Załoźcach Starych czteroklasową (1902 roku) a szkoła w Załoźcach Nowych dwuklasową, frekwencja tej szkoły znacznie zmalała z powodu założenia odrębnych szkół w Gajach Roztockich i Gajach za Rudą (1891).

Przed wojną jeszcze szkoła w Załoźcach Starych miała dostać wyższy stopień organizacji, nie nastąpiło to jednak z powodu braku odpowiedniego budynku szkolnego. W budynku szkolnym, który był lichy (z gliny i drewna) mieściła się tylko jedna sala. W miarę rozwoju szkoły sale donajmowała Gmina miasta Załoziec i nosiła się z zamiarem budowania szkoły. W tym celu składała pieniądze (12192 korony 86 hal.) w kasie w Zborowie. Wskutek zawieruchy wojennej sprawa budowy szkoły upadła.

Z końcem grudnia 1922 r. (29 grudnia) zawiązał się komitet budowy szkoły siedmioklasowej w Załoźcach Starych za inicjatywą Macieja Misiewicza przybyłego z Ameryki. Przewodniczącym komitetu został wybrany Michał Szawłowski. Do komitetu weszli jako członkowie: J. Sierżant, Franciszek Kulczyński, Jakób Morozowski, Franciszek Soczyński, Marcin Góral, Antoni Boszkiewicz, Michał Karpowicz, Feliks Myszka, Antoni Jankowski, Stefania Spittal. Maciej Misiewicz bezpośrednio po tym odjechał do Ameryki i stamtąd ze składek przysłał na ręce Michała Szawłowskiego 400 dolarów amerykańskich.

W dniu 10 czerwca 1923 r. poswięcono kamień wegielny pod budowę szkoły w Załoźcach Starych przy udziale ks. Gerarda Rachwalskiego, ks. Włodzimierza Sklepowicza i ks. Michała Butryńskiego. Budowę jednak nie rozpoczęto. Poświęcenie to było dla zachęty obywateli załozieckich w Ameryce do dalszych składek na rzecz budowy szkoły.

Ponieważ formalności urzędowe nie były załatwione wybuchła walka między Załoźcami Starymi a Załoźcami Nowymi o miejsce mającej się budować szkoły. Po stronie Nowego Miasta stała Gmina, większość radnych z komisarzem rządowym Franciszkiem Baczyńskim. Budowa szkoły odwlokła sie znowu na kilka lat. Dzieki tym sporom przepadła w 1925 r. pożyczka na budowę szkoły 7 kl. bliźniaczej w Załoźcach Starych, o którą wystarał się Eugeniusz Spittal, ówczesny poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.


poprzednia
część

 

 

Kronika Szkoły w Załoźcach Starych

 

 

następna
część