Hrabia Michał Hieronim Starzeński
Dodane przez Remek dnia Kwietnia 13 2008 17:09:21
Hrabia Michał Hieronim Starzeński

[źródło: Jerzy hr. Dunin-Borkowski "Almanach Błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich". Lwów (1908), nakładem Księgarni H. Altenberga Warszawa, E. Wende i Ska (T. Hiż i A. Turkuł).] Zachowano oryginalną pisownię, rozwinięto część skrótów.

[Starzeński] Hrabia Michał Hieronim, urodzony 29. 9. 1755 w Warszawie, zmarły 1816 w Olejowie, uznany hrabią w Prusach reskryptem rządowym d. d. Białystok 7. 12. 1799, pan na Strabli z przyległościami, starosta grodzki brański 1774, rotmistrz kawaleryi narodowej, komisarz cywilny z Małopolski w komisyi wojskowej obojga narodów 1791, podpułkownik szaserów konnych 1794, marszałek szlachty obwodu białostockiego 1807, prezes komitetu kraju tarnopolskiego 1810-11, poseł 1784, kawaler orderu świętego Stanisława 16. 9. 1791 i rossyjskiego świętej Anny, zaślubił Annę Barbarę z Kuczyńskich herbu Ślepowron, panią na Kneżynie, córkę Kaźmierza, posła 1733, podkomorzego bielskiego i Anny z Narzymskich herbu Dołęga, wojewodzianki pomorskiej.

Synowie:

1) Hrabia Józef, urodzony 1780, zmarły 1831 w Warszawie, hrabią potwierdzony przez deputacyę senatu królestwa Polskiego , d. d. Warszawa 19. 10. 1819, pan na Piętkowie z przyległościami, poseł 1830, radca departamentu łomżyńskiego z powiatu tykocińskiego 1808, zaślubił 1814 Karolinę z Benkinów, zmarłą 1863 w Grodnie, córkę nadleśniczego puszczy białowiezskiej.

2) Hrabia Maciej Ignacy, urodzony 1789, zmarły 1852, potwierdzony hrabią w królestwie Polskiem d. d. Warszawa 19. 10. 1819, pan na Strabli z przyległościami, zaślubił 1811 Maryę z hrabiów Baworowskich herbu Prus II, urodzoną 1794, zmarłą 1876, panią na Hnilicach w Galicyi, córkę hrabiego Wiktora na Smolance, Krzywem, Sorocku, Poznance, Bohatkowicach i Podkamieniu z przyległościami, członka stanów galicyjskich z grona magnatów, c. k. konsyliarza gubernialnego galicyjskiego, kawalera orderu świętego Stanisława i Julii Anny z Ścibor-Marchockich herbu Ostoja, cześnikówny bracławskiej.

/córki hrabiego Michała Hieronima: Anna i Maria, nie zostały w tym źródle wymienione/



[źródło: "Złota Księga Szlachty Polskiéj" przez Teodora Żychlińskiego, Członka król. włoskiéj akademii heraldyczno-genealogicznéj w Pizie. Rocznik VIImy. W Poznaniu, Jarosław Leitgeber, 1885.] Zachowano oryginalną pisownię.

Odnoga podlaska gałęzi starościńskiéj.

Michał Hieronim ze Starzenic hr. Mzura Starzeński (XIII pok.), ur. 1759 r., rotmistrz kawaleryi narodowéj, starosta brański (Vars. 25 Aug. 1774 Sigill. L. 32 f. 287/14), pułkownik wojsk J.K.Mci, poseł na sejm 1784 z Ziemi Bielskiéj i na sejm czteroletni, członek komisyi wojny, wybrany 7 października 1788 roku przez sejm; asesor Trybunału z nominacyi króla pod prezydencyą kanclerza Młodziejowskiego, regimentarz chorągwi pancernéj, jak świadczy list przypowiedni z 29 grudnia 1775 roku (Sigil. L. 32 fol. 364/10), deputat homagialny do Królewca i do Tarnopola, kawaler orderu ś. Stanisława i rosyjskiego ś. Anny, marszałek obwodu białostockiego, dziedzic obszernych dóbr na Podlasiu, pod Warszawą i w Galicyi(*), poślubił Barbarę Kuczyńską herbu Ślepowron, podkomorzankę bielską, córkę Kazimierza, posła na sejm konwokacyjny, z Anny Narzymskiéj, wojewodzianki pomorskiéj, córki Jakóba Narzymskiego i Czapskiéj herbu Leliwa.

Michał hr. Starzeński, starosta grodowy brański, kształcił się w uniwersytecie lipskim, poczém gorący wziął udział w sprawach publicznych. Pozostały po nim obszerne i ciekawe "Pamiętniki", zawierające wiele nieznanych szczegółów z powstania Kościuszkowskiego, których opracowanie i ogłoszenie powierzyła rodzina konserwatorowi poznańskiego Tow. Przyj. Nauk, Klemensowi Kanteckiemu. Ślad gorliwéj pracy Michała Starzeńskiego w sejmie czteroletnim znajduje się w dziele Kalinki ("Sejm czteroletni" str. 329).

Przed powstaniem Kościuszki utworzył własnym kosztem batalion strzelców pieszych i szwadron strzelców konnych, wziął téż na jego czele udział w walce. W epoce téj grzeszył czasem par trop de zéle(**), jak świadczą "Pamiętniki" Bogusławy z Dąbrowskich Mańkowskiej, która pisze o nim na str. 33: "Starosta brański, Starzeński, obywatel staropolskiego usposobienia, chcąc pokazać swą powagę, zatrzymuje oddział przechodzący przez Tykocin, a jako głównodowodzący powstaniem podlaskiém w niepewności, jakim duchem oddział jest napełniony, aresztuje Dąbrowskiego, a dowiedziawszy się, że Dąbrowski jest jego naczelnikiem, rozgłasza zdanie Madalińskiego, że jest Niemcem, że trzyma z królem i że idzie do Warszawy, aby powiększyć siły króla Stanisława. Dąbrowski uspakajał swych żołnierzy z obawy, aby ci nie wzięli się do broni dla ratowania swych przywódzców, poczém z wewnętrznym spokojem, z lekkim uśmiechem na twarzy dążył z naczelnikiem województwa podlaskiego do sądów departamentowéj komisyi wojennéj. Tam szczególnym przypadkiem zasiadał właśnie późniejszy i słynny wojewoda Wybicki; zobaczywszy więc Dąbrowskiego , o którym słyszał wiele pochlebnych zdań od gen. Byszewskiego, podał mu rękę z wyrazem zdziwienia na twarzy. Po téj niespodzianéj i raptownéj demonstracyi, Starzeński przytomny temu przepraszał wicebrygadyera i oficerów za zaszłą pomyłkę; a konfuzya starosty doszła do najwyższego stopnia, kiedy się dowiedział od Wybickiego, że ten sam Dąbrowski niedawno gorliwie namawiał Byszewskiego, ażeby z całą swą dywizyą dał pierwszy przykład powstania, maszerując wprost na Warszawę dla zmuszenia króla do łączenia się z wojskiem i z narodem". Zmarł hr. Michał Starzeński w roku 1824, pochowany w Olejowie w Galicyi.

Pozostawił hr. Michał z Barbary Kuczyńskiéj czworo dzieci: dwóch synów, Józefa i Macieja Ignacego, oraz dwie córki: a) hr. Annę, primo voto za Augustynem hr. Łączyńskim herbu Nałęcz, dziedzicem Szczuczyna w Królestwie Polskiém, Stojanowa i Kutkorza w Galicyi, członkiem kuryi magnatskiéj Stanów galicyjskich, zmarłym 1822 r., synem hr. Józefa, generał-adjutanta JKMci, z którym się rozwiodła; secundo voto wyszła ona za Mikołaja Świdzińskiego herbu Półkozic, dziedzica Książenic i Nowéjwsi, syna Michała, kasztelana radomskiego, z Ossolińskiéj; wnuka Stanisława, kasztelana sochaczewskiego (Nies.); po śmierci tegoż wyszła Anna po raz trzeci za Jerzego Orsettego herbu Złotokłos. b) Hr. Maryą za Joachimem hr. Wołłowiczem herbu Bogorya, gubernatorem obwodu białostockiego, dziedzicem dóbr Święck, a po żonie Jasionówki, synem senatora kasztelana Antoniego hrabiego Wołłowicza, z Matuszewiczówny herbu Łabędź, kasztelanki brzeskiéj.

(*) /przypis oryginalny ze źródła/
Michał Hieronim hr. Starzeński posiadał dobra następujące: Strablą, Pasynkowo, Jeżewo, Maleszewo, Złotoryją, Leśnę, Doktorzec na Podlasiu, Młociny pod Warszawą, kupione od hr. Brühla, Markopól i Koniuszkowo w Galicyi; daléj na Podlasiu odziedziczone z żoną dobra Klukowskie, Kuczyn z przyległościami, Glinnik, Dembów, Jesionówkę, Baczek, oraz majętność Pietkowską z Łukawicą. Ogółem około 81,000 m. magd. Przyp. Autora.
(**) "par trop de zéle" - (fr.) przez zbytnią nadgorliwość



Michał Hieronim Starzeński

Hrabia Michał Hieronim Starzeński
wg portretu z ok. 1794 roku