Spis poddanych z wioski Neterpińce 1789
Dodane przez Remek dnia Marca 30 2014 03:44:17
[źródło: Inwentarz Wsiow Białychgłow y Neterpiniec JWielmożnego Michała Alexandra Ronikiera Dziedzicznych, w Cyrkule Złoczowskim będących z mocy Mandatu dda 22da Miesiąca Czerwca Roku teraznieyszego z Sądu Szlacheckiego Lwowskiego oszacowanych przez Urząd Komorniczy Ziazdowy w przytomności Gromady Spisany, i z weryfikowany w Sierpniu 1789 R[ok]u. Rękopis.]

ALFABETYCZNY SPIS PODDANYCH Z WIOSKI NETERPIŃCE W ROKU 1789:


Bazan Hrycko - chałupnik. Posiadał chałupę i ogród.
Tygodniowo musiał odrabiać 1 dzień pieszy pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 1 kurę i 5 jaj.

Błażków Matwij - chałupnik. Posiadał chałupę i ogród.
Tygodniowo musiał odrabiać 1 dzień pieszy pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 1 kurę i 5 jaj.

Chadała Józko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Chadała Maćko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie i 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Duży Michałko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Dziduszek Stefan - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie i 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Hawryłów Semko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Kazików Franko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Kociubiński Jaśko - chałupnik. Posiadał chałupę i ogród.
Tygodniowo musiał odrabiać 1 dzień pieszy pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 1 kurę i 5 jaj.

Kowaliszyn Hrynko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Kozak Maćko - komornik. Nie posiadał własnej ziemi ani chałupy.
Rocznie musiał odrabiać 13 dni pieszych pańszczyzny.

Kuczma Łuć - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Łakomski Dominik - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 5 koni.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Łakomski Marcin - gospodarz, przysiężny. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Łuciów Seń - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 5 koni.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Łucyszyn Fedko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Łucyszyn Stefan - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie i 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Mucha Józko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Mycyszyn Fedko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie i 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Nahrysz Kazik - chałupnik. Posiadał chałupę i ogród.
Tygodniowo musiał odrabiać 1 dzień pieszy pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 1 kurę i 5 jaj.

Naywrycha wdowa - gospodyni. Posiadała pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie i 2 woły.
Tygodniowo musiała odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiała składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Osadczuk Hrynko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Perohiw Andruch - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie i 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Ptasznik Kazik - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Rawa Iwan - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Romanów Lesko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 5 koni.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Romańków Semko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Sawa Zacharko - chałupnik. Posiadał chałupę i ogród.
Tygodniowo musiał odrabiać 1 dzień pieszy pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 1 kurę i 5 jaj.

Sąsiadów Bazyli - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Stefanów Iwan - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 5 koni.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Strzelbicki Onufry - chałupnik. Posiadał chałupę i ogród.
Tygodniowo musiał odrabiać 1 dzień pieszy pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 1 kurę i 5 jaj.

Taras Fedko - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Taras Wasyl - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 5 koni.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Topolnicki Józko - młynarz (mielnik). Posiadał cały łan ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 4 konie.
Był zwolniony od pańszczyzny i danin, lecz musiał za to płacić czynszu 28 złotych (rocznie?).

Turzyński Mikita - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 woły.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Tymczycha wdowa - gospodyni. Posiadała pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 3 konie.
Tygodniowo musiała odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiała składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.

Wałach Wasyl - gospodarz. Posiadał pół łana ziemi, chałupę i ogród oraz zwierzęta pociągowe: 2 konie.
Tygodniowo musiał odrabiać w porze letniej - 2 dni ciągłe, w porze zimowej - 1 dzień ciągły pańszczyzny. Oprócz tego musiał składać rocznie daninę w naturze: 16 garncy owsa, 1 kapłona, 2 kury i 10 jaj.




Opisanie Powinności Poddanych

1mo. Pańszczyznę w Liniach wyrażoną Całogrontowi od Ś. Wojciecha do Ś. Marcina latem po dni trzy, półgrontowi w tymże samym czasie, po dni dwa, a zimą, od Ś. Marcina do Ś. Wojciecha Całogrontowi po dni dwa, półgrontowi po dniu jednym, Chałupnicy zaś latem i zimą po dniu jednym robić. Komornicy podług zarządzenia Monarchy po dni 13. na Rok odbywać powinni.

2do. Dziesięcinę wszelką wszyscy bez excepcyi to jest od owcy starej i od świni starej, po półośmiu grosza, a od jarek po półczwarta grosza, z pasieki zaś pień 10ty dać a nie znachodzący Dziesięcinę od pnia niezajszłego i zbywającego po półośma grosza płacić.

3tio. Mielnicy podług dawnych Inwentarzów to jest Białogłowski i Łuknianski po Złotych czternaście a Neterpiniecki dwadzieścia ośm Złotych i Siekierkowe do Reparacyi na tydzień po dni dwa odbywać powinni.

4to. Owsa osepowego z Całej Ćwierci grontu korzec jeden, z półćwierci garcy szesnaście oraz kapłony, kury, jaja danne dawać podług wyrażenia w Liniach obowiązani.




W majątkach z czasów pańszczyźnianych występowały trzy rodzaje poddanych. Gospodarze - posiadający dom, ogród i pole uprawne. Chałupnicy - posiadający tylko dom z ogrodem (bez pola). Oraz komornicy - nie posiadający własnego domu ani gruntu i mieszkający w cudzych domach (płacąc za to "komorne" feudalnemu panu - 1 dzień pańszczyzny pieszej na miesiąc).

Gospodarze dzielili się jeszcze na trzy kategorie, według wielkości posiadanej ziemi. Jednołanowi (1 łan = ok. 17 hektarów). Półłanowi - posiadający około 8,5 hektara ziemi (czyli pół łanu). Ćwierćłanowi - posiadający około 4,25 ha ziemi (ćwierć łanu).

Za możliwość użytkowania ziemi i budynków poddani musieli opłacać się dziedzicowi. Przede wszystkim własną pracą (odrabianiem pańszczyzny), ale także różnymi daninami w naturze. Występowały dwa rodzaje pańszczyzny - "ciągła" (to znaczy z użyciem własnych zwierząt pociągowych poddanego) i piesza. Tak samo opłacano (zwykle w formie czynszów pieniężnych ) możliwość wypasania zwierząt. Osobną kategorię obciążeń stanowiły tak zwane szarwarki - kilka dni pracy rocznie - do których były zobowiązani wszyscy posiadacze domów i gruntów (tylko komornicy byli od tego zwolnieni). Nie była to pańszczyzna, lecz obowiązkowe prace dla dobra publicznego, jak naprawa dróg i mostów w okolicach wioski, prace melioracyjne i inne.

W inwentarzach z Białogłów i Neterpiniec nie była wymieniana ilość dni pańszczyzny rocznie, lecz tygodniowo - osobno dla pory "letniej", osobno dla "zimowej". Możemy tu przy okazji zaobserwować dwa święta, bardzo ważne dla naszych przodków, a dziś już praktycznie zapomniane. Dzień Świętego Wojciecha (23 kwietnia) i dzień Świętego Marcina (11 listopada). Wyznaczały one rytm dawnych prac polowych i gospodarczych. Między kwietniem a listopadem pracowano w polu i ogrodach. Po 11 listopada, gdy nadchodziły mrozy a potem ziemia zamarzała, życie skupiało się w domach. prac na dworze było mniej - głównie przy ścinaniu drzew, na opał czy na budulec. Czasem folwarki używały poddanych do wywożenia nawozu na pole.

Czytelników, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej o czasach pańszczyźnianych, odsyłamy do opublikowanego u nas "Katechizmu poddanych galicyjskich".
.